Devletlerin idare edilme biçimlerini ifade eden yönetim şekilleri dünyada farklı uygulamalarla karşımıza çıkmaktadır. bir devletin yönetim şekli, o devletin kuruluşu, toplumun yaşayışı, kültürü ile yakından ilgilidir. Günümüz devletlerinde yönetim şekli daha çok Cumhuriyet olmakla birlikte Monarşi gibi tek kişilik yönetim biçimlerini uygulayan devletlerin sayısı da az değildir. Devlet yönetim şekilleri ve nitelikleri şöyledir;
Aristokrasi:
Tarihte pek çok ülkede örneğine rastlanan Aristokrasi, iktidarın soylular sınıfının elinde olduğu bir yönetim biçimidir. Özellikle Orta Çağ Avrupası’nda yaygın olarak uygulanan Aristokrasi günümüzde yönetimsel anlamda uygulanabilirliğini yitirmiştir. ancak İngiltere gibi Avrupa ülkelerinde aristokratik unvanlar kullanılmaya devam edilmektedir.
Cumhuriyet:
Günümüzde dünyanın bir çok ülkesinde geçerli olan Cumhuriyet hepimizin bildiği gibi halk egemenliğine dayanan bir yönetim şeklidir. Yönetenler, halk oylarıyla belli bir süreliğine ve belli yetkilerle göreve gelir.
Federasyon/ Konfederasyon:
Birden fazla devletin bir araya gelmek suretiyle dış politika konusunda tek bir siyasal güç oluşturmalarıyla birlikte iç işlerinde özerk olmalarıdır. Almanya ve ABD gibi ülkelerde federal cumhuriyet yönetim biçimi uygulanmaktadır. Devlet içinde yaşayan çeşitli ulusların büyük bir özerklik içinde ama aynı devlet içinde dışarıya karşı birliklerini bozmadan yaşamlarını sürdürebilmelerine ise konfederasyon denir.
Komünizm:
Komünizm sınıfsız bir toplum yaratma amacı taşıyan ve tüm malların ortak mülkiyetini savunan siyasi bir terimdir. başka bir deyişle tüm insanların eşitliği düşüncesini temel alır. başlıca komünist akımlar Marksizm-Leninizm, konsey komünizmi ve anarşist komünizmdir. Günümüzde Çin Halk Cumhuriyeti’nde komünizme dayalı yönetim biçimi mevcuttur.
Meritokrasi:
Liyakat sistemi esasına dayanan bir yönetim biçimidir. Yani iktidar, bireylerin bilgi ve yetenekleri doğrultusunda üstün özellik taşıyanlar arasında paylaştırılır.
Monarşi:
Tek kişilik yönetim biçimidir. Devleti yönetme yetkisi tek bir kişinin elinde olup, kişi bu yetkisini ömrünün sonuna kadar kullanır. Osmanlı Devleti’nde bu yönetim biçimi uygulanmıştır. Monarşi, saltanatın diğer adıdır diyebiliriz. Monarşi; meşruti ve mutlak olmak üzere iki tiptir. mutlak monarşide kayıtsız şartsız tek bir kişinin egemenliğini söz konusuyken, meşruti monarşik sistemde bir de meclis yapılanması mevcuttur. günümüzde İngiltere, Danimarka, Hollanda, İsviçre gibi gelişmiş ülkelerde meşruti monarşik sistem, Suudi Arabistan ve Bahreyn gibi ülkelerde ise mutlak monarşi hakimdir.
Oligarşi:
Belli bir zümrenin yönetimi elinde bulundurduğu sistemdir. Yani devlet yönetimi, küçük bir azınlığın elindedir. Cezayir ve Suriye gibi ülkelerde oligarşik yönetim vardır.
Teokrasi:
Devlet yönetiminin dine dayandırılmasıdır. Devlet yönetiminden hukuk kurallarına kadar her alanda dinin etkisi vardır.
Totalitarizm/ Faşizm:
Bireysel özgürlüklerin devlet tarafından ortadan kaldırıldığı bir sistemdir. Herşey devlet içindir ve dolayısıyla halk devlet için vardır.