Şair Osmanlı Padişahları ve Mahlasları

Osmanlı padişahlarının pek çoğu -özellikle yükselme dönemi padişahları- bilim ve sanat adamlarını korumuş, yetişip eserler vermeleri için onlara büyük destek vermişlerdir. büyük Osmanlı padişahlarının kendileri de sanat yetenekleriyle yaşadıkları dönemin üstün şairleri arasında yer almışlar ve hemen hepsi birer mahlas (takma ad) kullanmışlardır. Osmanlı padişahları yalnızca edebiyat, şiir alanında değil, hattatlık, resim, müzik gibi güzel sanatlarla da uğraşmışlardır.

işte şair olan Osmanlı padişahları ve şiirlerinden örnekler;

II. Murat: Varna, Kosova gibi savaşların kahraman gazisi II. Murat aynı zamanda bir şair ve besteciydi.

Fatih Sultan Mehmet: bilgin ve sanatçıları koruyup destekleyen Sultan Mehmet şiirlerinde Avni mahlasını kullanmıştır. Fatih Sultan Mehmet’in yazdığı gazellerden bir örnek;

Sakiya mey sun ki bir gün lalezar elden gider

Çün eser fasl-ı hazan, bağ-ü bahar elden gider

Zülfünün zincirine bend eyledi şahım beni

Kulluğundan etmesin azad, Allah’ım beni

Cevr-i dilber, ta’nı düşman, suz-u firkat, zaf’ı dil

Türlü türlü dert içinde halk etmiş Allah’ım beni

II. Bayezid: Eserlerinde açık bir dil kullanan II. Bayezid “Adli” mahlasını kullanmıştır.  Kardeşi Cem Sultan’ın;

Sen pisterinde yatasun şevk ile handan

Cem hicrile balin edine hur-ı sebep ne?

deyişine, II. Bayezid şöyle bir karşılık vermiştir;

Çün ruz-u ezel kısmet olunmuş bize devlet

takdire rıza vermeyesin böyle sebep ne?

Haccülharemeynim deyu ben, dava kılarsun

Bu saltanatı dünyeviye bunca sebep ne?

Yavuz Sultan Selim: Namık Kemal tarafından çağının en yüksek şairi olarak nitelendirilen Sultan Selim, eserlerinde Selimi mahlasını kullanmıştır. Yavuz Sultan Selim’in mısralarından bir örnek;

Biz bülbül-ü muhrik dem-i gülzar-ı firakız

ateş kesilir geçse saba gülşenimizden

şirler pençe-i kahrımda olurken lerzan

beni bir gözleri ahuya zabun etti felek

Kanuni Sultan Süleyman: Muhibbi mahlasını kullanan Kanuni, kudretli bir padişah olmasının yanı sıra gerçek bir şairdi. Onun kaleminden bir örnek;

Halk içinde muteber bir nesne yok devlet gibi

Olmaya devlet cihanda bir nefes bir nefes sıhhat gibi…

II. Selim: Selimi takma adıyla şiirler yazmıştır;

Aşık-ı sadıkta dil birdir, olamaz yar iki

Hiçbir taht üzre mümkün mü ola hünkar iki?

III. Murat: Eserlerinde Muradi takma adını kullanmıştır;

Aşkı âsan sanma ey dil, aşıka burhan gerek

iptida aşka kadem bastıkta terk-i can gerek... satırları III. Murat’a aittir.

III. Mehmet: Adli mahasıyla şiirler yazmıştır

I. Ahmet: eserlerinde Bahti mahlasını kullanmıştır

II. Osman (Genç Osman): Farisi lakabını kullanmıştır.

II. Mustafa: İkbali takma adıyla şiirler yazmıştır.

III. Ahmet: Necip mahlasıyla şiirler yazan III. Ahmet tarafından yaptırılan Sultanahmet Çeşmesinin üzerindeki beyit, onun en çok beğenilen iki mısrasıdır;

Tarih-i Sultan Ahmet’in cari zebanı luleden

Aç besmeleyle iç suyu, Han Ahmet’e eyle dua

I. Mahmut: Sebkati takma adıyla şiirler yazmıştır

III. Mustafa: Cihangir takma adıyla şiirler yazmıştır.

III. Selim: Eserlerinde İlhami lakabını kullanan III. Selim değerli bir şair ve besteciydi.

II. Mahmut: Şiirlerinde Adli takma adını kullanmıştır.