Osmanlı Tarihinde İlkler ve Enler

Osmanlı Devleti 1302 yılında resmen kurulmuş, 1922 yılında yıkılmıştır. 620 yıl boyunca hüküm süren, tarihteki en uzun ömürlü Türk Devleti özelliğini taşımaktadır. hem genel kültür konusunda, hem de tarih dersleri açısından sizlere yardımcı olacak bir konu; Osmanlı tarihinde dönemlere göre ilkler

KURULUŞ DÖNEMİ

-ilk divan örgütü Orhan Bey döneminde kuruldu

– İlk düzenli ordu teşkilatı Orhan Bey zamanında kurulmuştur (yaya-müsellem)

– İlk Osmanlı parası sikke adıyla Orhan Bey devrinde basıldı

-ilk Osmanlı medresesi İznik’te kuruldu. (Orhan Bey dönemi)

-Osmanlı Devletinde ilk vezir Orhan Bey zamanında tayin edilen Alaaddin Paşa’dır.

– fethedilen ilk ada İmralı adası (1308)

– Osmanlı Devleti ile Haçlılar arasındaki ilk savaş Sırpsındığı  Savaşı

–yeniçeri ordusu I. Murat devrinde kuruldu

–Tımar sistemi ilk kez I. Murat tarafından kullanıldı.

–Sultan unvanını kullanan ilk Osmanlı padişahı I. Murat

–Kardeşini öldürerek tahta çıkan ilk padişah I. Murat

–ilk tersane I. Bayezid döneminde Gelibolu’da açıldı

–İstanbul’u kuşatan ilk padişah I. Bayezid

–ilk deniz savaşı Venediklilerle Çelebi Mehmet döneminde yapıldı.

–Rumeli’deki ilk toprak Çimpe Kalesidir.

–Osmanlı topraklarına katılan ilk beylik Karesioğulları Beyliği

–Anadolu Türk siyasi birliğini ilk sağlayan padişah I. Bayezid.

–Bizanslılarla yapılan ilk savaş Koyunhisar Savaşı

–ilk taht kavgaları Fetret Devri’nde başladı

–Orta Avrupa kapıları Osmanlı Devleti’ne Niğbolu Savaşı ile açıldı

–İlk Beylerbeyi Lala Şahin  Paşa’dır.

–ilk toplumsal ve dini nitelikli ayaklanma Şeyh Bedrettin İsyanı

YÜKSELME DÖNEMİ

–Örfi kanunları ilk kez yazılı hale getirten Fatih Sultan Mehmet’tir.

–ilk ticari imtiyaz Venediklilere Fatih Sultan Mehmet döneminde verildi.

–ilk altın parayı bastıran Fatih Sultan Mehmet’tir.

–halife unvanını kullanan ilk padişah Yavuz Sultan Selim’dir.

–Avusturya ile Osmanlı Devleti arasında imzalanan ilk antlaşma 1533 İstanbul Antlaşması’dır.

–İlk Osmanlı-Memluk Savaşı II. Bayezid döneminde gerçekleşmiştir.

–Avrupa’da siyasi üstünlük Osmanlı Devleti’ne 1533 İstanbul Antlaşması ile gerçekleşti.

–Anadolu Türk siyasi birliğini kesin olarak sağlayan padişah Yavuz Sultan Selim’dir.

-Fransa’ya ilk kapitülasyonlar Kanuni Sultan Süleyman döneminde verildi.

-Osmanlı Devleti Fatih Sultan Mehmet döneminde imparatorluk oldu.

–padişah emriyle öldürülen ilk veziriazam Çandarlı Halil Paşa.

–Sadrazamlar divana ilk kez Fatih Sultan Mehmet döneminde başkanlık yapmaya başlamıştır.

–ipek yolu ilk kez Fatih Sultan Mehmet döneminde Osmanlı denetimine girdi.

-Osmanlı Devleti’nin İran ile ilk savaşı Çaldıran Savaşı

–Baharat yolu Osmanlı denetimine Yavuz Sultan Selim döneminde Mısır’ın fethiyle geçti.

–İran ile yapılan ilk antlaşma 1555 Amasya Antlaşmasıdır.

 DURAKLAMA ve GERİLEME DÖNEMİ

– ingiltere’ye ilk kapitülasyonlar 1580 yılında verildi.

–ilk toprak kaybı 1699 Karlofça Antlaşması ile oldu.

–Rusya ile imzalanan ilk antlaşma 1700 İstanbul Antlaşmasıdır.

–ilk ıslahat hareketleri duraklama devrinde başladı

–yeniçeriler tarafından öldürülen ilk padişah Genç Osman

–İstanbul’da elçi bulundurma hakkını ilk elde eden ülke Rusya (1700 İstanbul antlaşması ile)

–batıda en geniş sınırlara Bucaş Antlaşması (1676) ile ulaşıldı.

-Osmanlı Devleti 17. yy.da en fazla Avusturya ile savaştı

–Rusya’ya ilk kapitülasyonlar Küçük Kaynarca Antlaşması ile verildi.

–Avrupa’da ilk elçilikler Paris ve Viyana’da açıldı

–ilk matbaa İbrahim Müteferrika tarafından kuruldu (1727)

–Avrupa’ya gönderilen ilk elçi Yirmisekiz Mehmet Çelebi’dir. (Fransa’ya)

–ilk kağıt fabrikası Lale devrinde kuruldu (Yalova’da)

–ilk itfaiye örgütü Lale Devrinde kuruldu

–ilk mühendis okulu Mühendishane-i Berri Humayun, I. Mahmut döneminde kuruldu. (1731)

–ilk devlet  matbaası Matbaa-i Amire adıyla III. Selim döneminde kuruldu.

-Osmanlılar 18. yy.da en fazla Rusya ile savaştı

-18. yy.da en fazla ıslahat yapılan alan askeri alan

 DAĞILMA DÖNEMİ

–ilk Osmanlı-Fransız savaşı 1798’de Napolyon’un Mısır’ı işgali üzerine gerçekleşti.

–halifelik siyasi güç olarak ilk kez Küçük Kaynarca Antlaşması ile kullanıldı

–batı mimarisi örnek alınarak yapılan ilk eser Nuruosmaniye Camii (Lale Devri)

-osmanlı devleti savaş tazminatını ilk kez Rusya’ya Küçük Kaynarca Antlaşması ile ödedi.

–osmanlı devletinden ayrılan ilk beylik Erdel Beyliğidir.

–ilk azınlık isyanı Sırp İsyanı’dır. (1804)

–padiah yetkilerini sınırlandıran ilk belge Sened-i İttifak (1808)

-osmanlı devletinden bağımsızlığını kazanan ilk ulus Yunanlılar (1829-Edirne Antlaşması)

–boğazlar sorunu ilk kez Hünkar İskelesi antlaşması ile ortaya çıktı (1833)

–anayasalaşma süreci ilk kez Tanzimat Fermanı ile başladı. (1839)

-ilk demiryolu Tanzimat döneminde yapılmaya başladı

–telgraf ilk kez Tanzimat döneminde kullanılmaya başladı

–ilk gazete II. Mahmut döneminde Takvimi-i Vekayi adıyla çıkarıldı

-Divan-ı Humayun II. Mahmut döneminde kaldırıldı.

–Avrupa’ya öğrenci ilk kez II. Mahmut devrinde göndeirldi.

–ilk nüfus sayımı II. Mahmut devrinde askeri amaçla yapıldı (1831)

–batı tarzı ilk okullar II. Mahmut devrinde kuruldu (Tıbbiye ve Harbiye)

–ilk tercüme odası II. Mahmut devrinde açıldı

–ilk kağıt para kaime adıyla I. Abdülmecit devrinde basıldı.

–ilk borç para (dış borç) Kırım Savaşı nedeniyle İngiltere’den alındı (I. Abdülmecit dönemi)

–halkın ilk kez yönetime katılması I. Meşrutiyet

–ermeni sorunu ilk kez Berlin Antlaşmasıyla uluslar arası hale geldi (1878)

–ayrıcalık elde eden ilk azınlık Sırplar (1812- Bükreş)

–padişahın üstünde kanun gücünün olduğu ilk kez Tanzimat Fermanıyla kabul edildi.

–bedelli askerlik uygulaması ilk kez Islahat Fermanıyla gayrımüslimler için başlatıldı

–ilk üniversite Darülfünun adıyla 1868’de kuruldu (İstanbul Üniversitesi)

–avrupa tarzı ordu Asakir-i Mansure-i Muhammediye

–imzalandığı halde yürürlüğe girmeyen ilk antlaşma Ayastefanos (Yeşilköy) Antlaşmasıdır. 1878 (diğeri Sevr antlaşması)

–ilk Osmanlı anayasası Kanun-i Esasi (1876)

–Avrupa seyahatine çıkan ilk padişah Abdülaziz