Muhteşem Süleymana Kadar Osmanlı’nın Siyası Yapısı

Osmanlıların, tarih sahnesine çıktıkları ilk dönemler kahramanlık zamanlarıydı. Gazilerle birlikte at üstünden inmeyen hanedan yöneticileri, etraflarındaki düşman topraklarını fethetmek için örgütlenmişlerdi. Osmanlı

yöneticileri kendilerinden daha güçlü olan Türk ve Müslüman devletlerine karşı yürümektense, iyice zayıflamış Bizans direnişini kırarak Avrupa’ya yayılmayı tercih etmişlerdi. Osmanlıların gittikçe büyüyen gazâ faaliyetleri, Moğol korkusu nedeniyle gelen Türkmenlerin kendi bayrakları altına girmesine neden oldu. Bu durum Osmanlı’ya büyük ölçüde savaşçı potansiyeli sağladı ve Osmanlıların büyümesinin en önemli amillerinden birini oluşturdu. Türkmen kitlelerini bayraklarının altına alan Osmanlılar, sırasıyla Trakya, Makedonya, Bulgaristan, Kuzey Yunanistan, Bosna ve Tuna kıyılarına kadar Sırbistan’ı ele geçirdiler. Osmanlılar bu fetihlerle hem İslamiyet’i yaymayı, hem de ganimet toplamayı hedefliyorlardı. Ancak Yıldırım Bayazıd bu fetihlerle elde edilen servet ve gücü, Anadolu’yu elde etmek için kullanınca, Timur’un başında olduğu bir ordunun saldırısıyla karşılaştı. Timur, Osmanlı ordusunu yendi ve devleti parçaladı. Osmanlı bu yenilgiden sonra kendisini kargaşaya sürükleyen Fetret Devri’ni yaşadı. (1402-1403) Bu dönemde Yıldırım Bayazıd’ın oğulları arasındaki iktidar mücadelesi, Mehmet Çelebi’nin kardeşleri üzerinde zafer kazanmasıyla sona ermiş; Osmanlı Devleti ikinci kez kurulmuştur.
Mehmet Çelebi’nin yerine geçen II. Murat, Osmanlı gücünü Avrupa ve Asya’da kesin olarak yerleştirdi. Aynı zamanda orduyu ve devleti yeniden düzene soktu. Kurumlarm yerleşmesinden faydalanan II. Mehmet de
yeni fetihler yaptı ve İstanbul’u alarak İmparatorluğu hem doğuda hem de batida genişletti. Fatih Sultan Mehmet’in oğlu II. Bayazıd’ın hükümdarlığı Cem Sultan olayı ve İran’da yeni kurulan Safevi tehlikesinden dolayı fetihler yönünden sönük geçmiştir. II. Bayazıd döneminde ortaya çıkan Safevi tehlikesi, yerine geçen Yavuz Sultan Selim döneminde çözümlenmiştir. Yavuz Sultan Selim, Safevilerin Anadolu’ya yönelik propagandayla ayaklandırdıkları Şiileri şiddetle bertaraf etti. Bir taraftan da Ortadoğu ile Kuzey Afrika’da önemli fetihler gerçekleştirdi.