Millet Sistemi Nedir? Osmanlı Devleti’nde Millet Sistemi, Toplumsal Yapı

Osmanlı Devleti’nde millet sistemi, devletin adalet ve hoşgörü politikasına dayanan; müslüman olsun gayrimüslim olsun tüm halkın “Osmanlı” sayılması esasına dayanır. yönetime katılmayan, devlete vergi veren halka reaya denirdi. farklı din, dil ve ırka mensup topluluklar reaya sınıfını oluştururdu. Osmanlı Devleti’nde Türkler, araplar, acemler, boşnaklar, arnavutlar müslüman halkı oluşturuyordu. müslümanlar dışında ortodokslar, ermeniler ve yahudiler yaşardı. Ermeniler monofizm adı verilen  bir öğretiyi benimsemişlerdi. Ortodoks kilisesi tarafından dinsizlikle suçlanıyorlardı. Ayrı bir patrikliği bulunmaktaydı. Yahudiler ise ağırlıklı olarak ticaretle uğraştıkları için zengin kesimi oluşturmaktaydı.  Osmanlı halkını şu şekilde inceleyebiliriz;

Şehirlerde Yaşayanlar: Askeriler, tüccarlar, esnaf ve zanaatkarlar, diğer gruplar

-askeriler; seyfiye, ilmiye ve kalemiyeden oluşan yönetenlerdir. askeriler,  vergi vermezlerdi.

-tüccarlar; ticaretle uğraşan kesimdir

-esnaf ve zanaatkarlar; esnaf ve zanaatkarların oluşturduğu ahilik teşkilatı osmanlı devletinin kuruluşunda etkili olan dini, ahlaki, sosyal ve ekonomik nitelik taşıyan bir teşkilattı. devamı niteliğindeki lonca teşkilatı da esnafların kayıtlı olduğu teşkilattı. loncalar üye sayısını, malların kalitesini ve fiyatını belirler, esnaflar arasındaki haksız rekabeti önlemek için çalışırdı.

-diğer gruplar; yabancı tüccarlar, seyyahlar, yabancı ülke temsilcileri, köyden kente göç etmiş işsizler, seyyar satıcılar

köylerde yaşayanlar: 

-çiftçiler;  dirlik sahiplerinden veya devletten aldıkları 50–150 dönüm arasında çiftlik denilen toprakları işlerlerdi. Ürün vergisi olarak “Öşür” veya “harac” vergisini öder, toprak vergisi olarak da çift resmi’ni verirlerdi. Üç yıl toprağını ekmeyen veya terk eden çiftçinin toprağı başkasına verilirdi. Bu takdirde bu kişiden çiftbozan adıyla bir vergi alınırdı.

-tımar beyleri; köylerde yaşayan beylerdir. çiftçinin denetimini yapar ve güvenliği sağlarlardı.

-muaflar;  Köylüler arasında hiç vergi vermeyen veya çok az verenlerdir.  bunlar Derbentçiler, emekli sipahiler, kalelerde görev yapanlar, din görevlileri, ilim adamlarıdır

göçebeler: Türk oymaklarının başındakilere bey, Arap aşiretlerinin başındakilere şeyh adı veriliyordu. Bunların devletle ilgili işlerini kethüda denilen yardımcıları yürütürdü. Hayvancılıkla uğraşan konargöçerler, devlete hayvan veya sürü başına ağıl resmi denilen bir vergi öderlerdi.

Avrupa devletlerinin Osmanlının iç işlerine karışmak ve Osmanlıyı zayıflatmak adına azınlık haklarını bahane etmesi sonucu 19. yüzyılda Tanzimat ve Islahat Fermanları ilan edilmiştir. bu fermanlarla Hıristiyanlara verilen haklar, Müslüman halk üzerinde hoşnutsuzluk uyandırmış, Hıristiyanlar arasında da Milliyetçilik duygusunun daha da yayılmasına neden olmuştur. bunun sonucunda gayrimüslim halkın devlete sadakati kalmamış ve millet sistemi bozulmuş, tüm bunlar sonucunda başka faktörler de eklenince osmanlı devleti dağılmıştır.