Mezopotamya Uygarlıkları Hangileridir? Mezopotamya Uygarlıkları ve Özellikleri

Mezopotamya, ilkçağ devrinde Dicle ve Fırat arasında kalan bölgeyi ifade eder. önemli bir ilkçağ yerleşim merkezi olan Mezopotamya’nın bu önemi en çok verimli topraklara sahip olmasından kaynaklanır. bu nedenle Mezopotamya’da birçok işgal gerçekleşmiş ve önemli uygarlıklar kurulmuştur.  Mezopotamya uygarlıkları; Sümerler, Akadlar, Elamlar, Babiller ve Asurlar’dır.

Sümerler (MÖ 3500-MÖ 1950)

-site adı verilen şehir devleri halinde yaşadılar

-tek bir şehrin kralına patesi, birden fazla şehri yöneten krala lugal, tüm sümer şehirlerini yöneten krala ise lugal kalma adı verilirdi

-çok tanrılı dinlere inanırlardı ve Ziggurat adı verilen tapınakları vardı

-sınıflı bir toplum yapısı vardı. halk hürler, korunanlar ve köle sınıflarına ayrılmıştı

-yaratılış, tufan ve gılgamış gibi önemli destanlara sahiptirler

-bataklıkları kurutup sulama kanalları açarak tarımı geliştirdiler.

-ticari faaliyetlerde bulundular

-burçları, ölçü birimlerini  buldular.

-güneş ve ay tutulmasını hesapladılar.

Sümerler’in en önemli özelliği yazıyı bulmuş olmalarıdır. Yazıyı bularak tarih devirlerini başlatan sümerlerde toprak tanrının malı sayılmaktaydı. bu nedenle köylüler ürettikleri malları tapınaklara bırakırlardı. rahipler de teslim edilen ürünleri kil tabletler üzerine işaret koyarak kaydederdi. işte bu işaretler zaman içinde yazıya dönüştü. şekillerin çiviye benzemesinden dolayı araştırmacılar tarafından çivi yazısı denilmiştir. yazıyı bulan Sümerler aynı zamanda ilk yazılı kanunları da hazırladılar. Urukagina tarafından hazırlanan bu yazılı kanunlarla toprak üzerinde din adamlarının boyunduruğuna son verilerek özel mülkiyet hakkı getirildi.

Sümerler’e elamlar tarafından son verildi.

Akadlar (MÖ 2350-MÖ 2100)

-Sami kökenlidirler

-Düzenli orduyu ve tarihte bilinen ilk imparatorluğu kurdular

-en önemli hükümdarları Kral Sargon’dur

-Mezopotamya ve Ön Asya’da hakimiyet kurdular

Elamlar (MÖ 3000-MÖ 640)

sümerlere son veren Elamlar, sümerler gibi şehir devletleri halinde yaşadılar.

Babiller (MÖ 2100-MÖ 539)

-sümerlerin Amurru kolundandırlar

– en önemli kralları Hammurabi’dir. din kaynaklı devlet anlayışı yerine gücünü ordudan alan mutlak krallık anlayışını getirdi.

-Hammurabi “kısasa kısas” temeline dayalı kanunlar hazırladı.

-güneş saatini buldular

Asurlular (MÖ 2000-MÖ 609)

-tarıma elverişsiz bölgede kuruldukları için (Yukarı Mezopotamya) ticaret ve hayvancılığa önem verdiler.

-hukuk kuralları oldukça katıydı ve kısasa kısas temeline dayalıydı

-Mezopotamya dışında İran, Suriye, Mısır ve Kıbrıs’a egemen oldular.

-Başkentler Ninova’da kütüphaneler kurdular.

-Kayseri Kültepe’de kurdukları ticaret kolonileri sayesinde Anadolu’ya yazıyı getirdiler.

-Med ve Babiller tarafından yıkıldılar