Kalite çemberinin tarihsel gelişimi
İlk kalite çemberleri, Japonya’da 1962 yılında, Profesör Kaoru lshikowa’nın önderliğinde oluşturulmuş ve 1970’Ii yıllarda ABD’ye ve daha sonra Avrupa’ya girmiştir.
ABD’deki kalite çemberlerinin sayısı 1977’de 30 iken 6 yıl sonra 1983’te 6300 olmuştur.
1985’te ABD’de yapılan bir araştırmada en büyük sanayi şirketlerinin %90’ının, 1989’da Almanya’da yapılan bir çalışmada ise en büyük 100 sanayi şirketinin 65’inin kalite çemberlerini uyguladığı
görülmüştür.
Kalite Kontrol Çemberi
Kalite kontrol çemberlerinin amaçları
- Kaliteyi geliştirmek
- Çalışanların motivasyon ve katılımını geliştirmek
- Ast-üst ilişkilerini geliştirmek
- Maliyetleri düşürmek
- İş görenlerin kültürünü geliştirmek
Kalite kontrol çemberinin özellikleri
- Gönüllülük
- Kendini geliştirme
- Karşılıklı gelişme
- Bütün üyelerin katılımı
- Canlılık ve süreklilik
- Grup etkinliği
- Ödüllendirme
Kalite kontrol çemberinin yararları
- Birlikte çalışmayı öğrenme
- Etkileşimi öğrenme
- Moral ve özgüven yüksekliği
- Sistematik çalışma
- Problemleri engelleme ve çözmeye yönelik çalışma
- Maddi tasarruf
- Ürünün kalitesini arttırma
- Detaylı ekip çalışması
- Güven ortamı oluşturulması
- İşe katılım ve motivasyon
Kalite Kontrol Çemberlerinin Organizasyonu
- Kalite çemberlerinin oluşturulmasında, normal ve düzenli bir emir komuta zinciri kullanılır. Hiyerarşinin dışına çıkılmaz. Bir kalite çemberinin organizasyon şemasında aşağıdaki organlar vardır.
- Yönlendirme komitesi
- Rehberler
- Liderler
- Ç em ber üyeleri
- Koordinatör
Kalite kontrol çemberinin aşamaları
Başlangıç:Bu aşamada işletmeler benzer sektörde faaliyet gösteren diğer firmaların uyguladıkları kalite kontrol çemberi programlarını inceleyerek, programın sonuçlarını ve performansını değerlendirir.
Bu aşamanın en önemli riskleri kalite çemberlerine katılımcıların azlığı, yetersiz mali destek ve grup üyelerinin grup işleyişini ve problem çözme becerilerim öğrenememesidir
Pilot plan:Belirlenmiş programın küçük ölçekte uygulamaya konulur. Burada; amaç uygulamada ortaya çıkan veya ileride ortaya çıkabilecek olası problemleri belirleyerek, programın uzun dönemde uygulanabilirliğinin araştırmasını yapmaktır.
Genişleme:Bu aşamada işletmede çalışan tüm personelin kalite kontrol çemberi programına uyumlu ve gönüllü bir şekilde katılımın sağlanmasına çalışılır.
Büyüme: Büyüme aşamasının temel özelliği; işletme içinde yeni çemberlerin geliştirilmesine ağırlık verilmelidir. Bu amaçla iş programlarının geliştirilerek mamul kalitesinin iyileştirilmesi için gerekli kaynaklar
tahsis edilmelidir.
Olgunluk: Bu aşamaya ulaşan kalite kontrol çemberi programlarının daha da etkinleştirilmesi amacıyla mevcut eğitim programları iyileştirilerek motivasyon artırıcı ödüllendirme sistemi geliştirilir
Kalite kontrol çem berinin çalışma süresi
- Önerilen çözüm:Sorunun gerçek nedeni belirlendikten sonra, üyeler bu nedenin ortadan kaldırılması için değişik öneriler ileri sürebilirler.
- Yönetime sunma: Çember, etkili bir çözüm bulunduğunda üst yönetime çalışmaların sonucunu bir rapor halinde iletir.
- Çözümün uygulanması:Sunuştan sonra, konunun incelenmesi ve çözümün uygulanması, yönetimin görevidir. Eğer yönetim projeyi onaylarsa uygulamaya geçer.
- Problemin teşhisi: Çeşitli yöntemler uygulanmaktadır. Fakat en önemlisi ‘beyin fırtınası’ dır.
- Problem seçimi: Bu sorunların hangisinin, kalite çemberleri tarafından üzerinde tartışmak için seçileceğine ise çember üyeleri karar verir.
- Problemin analizi: Bir sorunun analizinde “beyin fırtınası” ve “neden sonuç analizi” kullanılır.