Justinianus, Doğu Roma yani Bizans’ın en büyük imparatorlarından biridir ve Justinianus döneminde Bizans imparatorluğu en parlak çağını yaşamıştır.
Justinianus, bugünkü Arnavutluk olan İllirya’da doğmuştur. Bir köylünün oğlu olan Justinianus’un amcası, erlikten imparatorluğa kadar yükselmiş, daha sonra yeğenini kendisine yardımcı olması için yanına çağırmıştı. Amca Justinus ölünce Justinianus 527 yılında Bizans imparatoru olmuştur.
Constantinapol’de (İstanbul) bir sirkte çalışmış olan Theodora ile evlenmiş ve onu imparatoriçe yapmıştır. Justinianus’un iki amacı vardı. Önce imparatorluğun sınırlarını genişletecekti. Bunun için de düşmanların eline geçen toprakları tekrar geri alacak, eski Roma imparatorluğunu yeniden kuracaktı. Ardından imparatorluğunu örnek bir hukuk devleti durumuna getirmek istiyordu. Bu iş için kurduğu on iki kişilik komisyon beş yıl içinde ünlü Justinianus Kanunlarını hazırladı. Bu kanunlar günümüz medeni hukukunun temelini oluşturmaktadır.
Justinianus kanunları ile çeşitli suçların cezaları da değiştirilmiş, daha insancıl, daha toplumsal bir anlayışla suçlular cezalandırılmaya başlanmıştır. Örneğin önceleri hırsızlık yapan birinin başı kesiliyordu. Justinianus ise hırsızlara, çaldıkları mal tutarının dört katını ödemekle cezalandırıyordu.
Justinianus imparatorluk sınırlarını genişletme amacına ise daha zor ulaştı. Bir çok savaşa girmek zorunda kaldı. Önce Kuzey Afrika’dan Vandalları, İspanya’dan Vizigotları uzaklaştırdı. İtalya’da Ostrogotlarla savaştı. Ancak Justinianus sürekli batıya doğru genişlerken doğuyu ihmal etmiş ve sınırlarının zayıfladığını fark edememişti. Justinianus’un 565 yılında ölümünden sonra, ardından gelen imparatorlar da sınırları genişletmeyi başaramadılar.