Çeşitli etkenlere bağlı olarak yutakta gelişen iltihaplara farenjit denir. Oldukça sık rastlanan bir hastalık olan farenjitin akut (ani) ve kronik (müzmin) olmak üzere başlıca iki türü vardır.
Akut (ani) Farenjit: akut farenjitlerde, yutağın iç yüzeyini örten mukozada iltihaba bağlı olarak şişme ve kızarıklık ortaya çıkar. Akut farenjitler sıklıkla üst solunum yollarının mikrobik hastalıklarıyla birlikte bulunurlar. Farenjit vakalarının yaklaşık %97’sinden virüsler sorumluyken % 3’ünden bakteriler sorumludur. Çocuklarda görülen farenjitlerin bazıları kızıl, kızamık gibi hastalıklarla birlikte gelişir. Soğuk, kirli hava gibi çeşitli fiziksel ve kimyasal etkenler de ani bir farenjite yol açabilir. Alerjik kimselerde, iyi beslenmeyen, vitamin eksikliği bulunan, aşırı baharatlı besin tüketen, sigara ve alkol kullanan kişilerde farenjite daha sık rastlanır.
Akut farenjitin belirtileri ise şöyle özetlenebilir;
Farenjitte eğer ateş yükselmemişse birkaç günlük yatak istirahati, B ve C vitaminlerinin alınması yeterlidir. Sigara ve alkol kullanılmamalıdır. Eğer yüksek ateş varsa tedaviye uygun bir antibiyotiğin eklenmesi gerekir. Tabi tedavi mutlaka bir doktor kontrolünde yapılmalıdır.Hastalığın en erken belirtisi hafif bir ateş yükselmesiyle birlikte halsizliktir. Daha sonra boğazda kuruluk, kaşıntı, yanma ve ağrı ortaya çıkar. Hastalık ilerledikçe öksürük ortaya çıkar. Hastanın bademciklerinin büyümüş ve kızarmış olduğu görünür.
Kronik (müzmin) Farenjit: yutağı uzun süre etkileyen iltihaplara kronik farenjit denir. Bu tür farenjitte ateş, kırıklık ve ağrı bulunmaz. Ancak hastalar boğazlarındaki kuruluk, yanma ve tahrişten yakınırlar. Hastaların boğazı sürekli kızarıktır.
Bazı hastalarda kronik farenjite ailece doğuştan bir eğilim vardır. Bu kimseler en ufak bir soğuk algınlığında bile farenjite yakalanırlar. Şeker, kalp ve damar, sindirim sistemi, böbrek, kronik anjin, sinüzit, bronşit gibi hastalıklar kronik farenjit oluşumunu kolaylaştırır.
Hastalığın tedavisinde en önemli adım etkenin ortaya çıkarılıp buna yönelik bir tedavi programının uygulanmasıdır.