Evlat Edinmenin Şartları Nelerdir? Kimler, Nasıl Evlat Edinebilir?

Hemen hemen her insanın hayattaki en büyük arzularından biri de çocuk sahibi olmaktır. Evlenip yuva kurduktan sonra, yuvadaki o eksiklik çocuk sahibi olarak tamamlanır ve dünyanın en muhteşem duygularındandır. ancak ne yazık ki kader herkese eşit yazılmaz ve kimileri doğal yollardan anne-baba olamaz. Bunun en hayırlı çaresi ise sevgiye, ilgiye muhtaç, kimsesiz çocukları evlat edinmektir.

Peki herkes evlat edinebilir mi? Evlat edinmenin şartları nelerdir? Nasıl evlat edinilebilir?

Kimler evlat edinebilir?:

Türk medeni kanununun 306. maddesine göre evlat edinebilmenin şartı en az 5 yıllık evli olmak ya da otuz yaşını doldurmuş olmaktır.

Evlat edinebilmek için kişilerin medeni durumlarına bakılmaz; ancak eşler, birlikte evlat edinebilir, evli olmayanlar birlikte evlat edinemezler. Eşlerden biri, en az iki yıldan beri evli olmaları veya kendisinin otuz yaşını doldurmuş bulunması koşulu ile diğerinin çocuğunu evlat edinebilir.

evlat edinebilmek için yaş unsuru önemlidir. Evlat edinecek kişinin, çocuk ile arasındaki yaş farkının en az 18 olması gerekiyor. ayrıca bir çocuğun evlat edinilmesi, evlat edinen tarafından bir yıl süreyle bakılmış ve eğitilmiş olması koşuluna bağlıdır.

Evlat edinme yolları nelerdir?

bir çocuğun evlat edinebilmesi için iki yol vardır.

1-Çocuğun öz ailesinden ya da vasisinden,

2-Genel Müdürlüğümüze bağlı kuruluşlardan,

Medeni Yasanın 315.maddesi gereğince evlat edinme kararı, evlat edinenin oturma yeri; birlikte evlat edinmede eşlerden birinin oturma yeri mahkemesince verilir. Mahkeme kararıyla birlikte evlatlık ilişkisi kurulmuş olur.

Medeni Kanunun 320. maddesi gereği “Küçüklerin evlat edindirilmesine ilişkin aracılık faaliyetlerinin ancak Bakanlar Kurulunca yetki verilen kurumlarca yapılacağı hüküm altına alınarak Genel Müdürce fiilen yürütülen evlat edindirme hizmetlerine hukuki statü kazandırılmıştır.

Mahkeme kararı ile birlikte evlat edinen kişi önce çocuğun önceki nüfusunu kapattırıp, çocuğu kendi nüfus hanesine kaydettirir. Çocuğun yeni nüfusuna anne ve baba hanesine evlat edinenlerin adı ve soyadı yazılır. Evlat edinecek kişiler isterlerse aynı anda ya da değişik zamanlarda birden fazla çocuğu da evlat edinebilirler.

EVLAT EDİNDİRİLEN ÇOCUKLARIN ÖZELLİKLERİ

Genel Müdürlüğümüze bağlı kuruluşların bakımlarına verilen

1-Ana-babası tarafından terk edilen çocuklar,

2-Ana-babasının her ikisi de ölen çocuklar,

3-Gayri meşru doğan çocuklar,

4-Ana-babası tarafından evlat edindirilmesi için Mahkeme Kararı ile hakkında evlat edindirilmesi için rıza verilen çocuklar,

5-Ana-babası olmasına rağmen öz ailesindeki ruhsal rahatsızlığı olan kişilerin ya da ailesi tarafından uzun süre aranmayan çocuklar evlat edindirilmektedir.

Genel Müdürlüğümüzden evlatlık verilen çocuk sayısında her yıl sürekli bir artış izlenmektedir. 2002 yılında 184 çocuk evlat edinilerek ,işlemleri tamamlanmıştır.Medeni Yasa ile 1 yıllık izleme sürecinin hükme bağlanması nedeniyle sayı diğer yıılara göre az gözükmektedir..2003 yılında ise aile yanına yerleştirilen çocuk sayısı 506 olup, Medeni Yasanın 305. maddesi gereğince 1 yıllık izleme sürecindedir.Evlat edinme mahkeme işlemleri tamamlanan çocuk sayısı ise 302 dir.

Evlat edinmelerde Genel Müdürlüğümüz gizlilik ve resmiyeti nedeniyle evlat edinecek kişiler arasında daima tercih edilen bir Kurum olmaktadır. Ancak sürekli olarak evlat edinecek aile sayısına oranla çocuk sayısı yetersiz kalmaktadır.

Ülkemizde evlat edinmek üzere yılda ortalama 3000 aile başvuruda bulunmaktadır. Bir yıl içinde evlat edindirilmek üzere aile yanına yerleştirilen çocuk sayısı ise ortalama 450-500’dür. Evlat edinmek üzere başvuran ailelerin büyük çoğunluğu 0-1 yaş çocuk istenmekte ve cinsiyet olarak da “kız” çocuk tercih etmektedirler.

GENEL MÜDÜRLÜKÇE EVLAT EDİNDİRİLEN AİLELERİN BAŞVURULARI VE ARANAN ÖZELLİKLERİ

Genel Müdürlüğümüzce yürütülen evlat edinme işlemleri Medeni Yasanın ilgili hükümleri ve 01.08.2002 tarihinde çıkarılan Evlat Edindirme Yönergesine uygun olarak yapılmaktadır.

Buna göre; evlat edinecek aileler ikamet ettikleri İl’in İl Sosyal Hizmetler Müdürlüklerine eşleriyle birlikte evlat edinecek yalnız yaşıyorsa tek olarak doğrudan müracaat ederler. Kendilerinin dilekçesini bir sosyal hizmet uzmanı alarak evlat edinme ilk görüşme formunu doldurur.

İlgili Yönerge gereği (0-1) yaş çocuk evlat edinmek isteyen ailelerde eşlerden en az birinin 40 yaşını aşmamış olması gerekmektedir. Eşler arasında 10 ve daha fazla yaş farkı olması halinde ise eşlerin yaş ortalaması dikkate alınarak evlat edinilecek çocuğun yaşı hesaplanır. 40 yaş üzeri kişilere ise yaşları ile orantılı olarak büyük yaş grubu çocuk yerleştirilmektedir.

Evlat edinecek eşlerden en az birinin 30 yaşını doldurmuş olması veya beş yıldan beri evli olması zorunludur. (Medeni Yasa gereği)

Yönerge gereği, evlat edineceklerin ruhsal ve biyolojik olarak sağlıklı, tutarlı, dengeli, çocuğa sevgi, şevkat verebilecek yapıda olması, belli bir eğitim ve kültür düzeyinde bulunması, (en az ilkokul mezunu), çocuğa iyi bir gelecek sağlayacak düzenli bir gelirinin ve sosyal güvencesinin olması gerekmektedir. Ayrıca çocuğun toplum içindeki konumunu olumsuz etkileyecek herhangi bir suçtan ve yüz kızartıcı suçlardan (hırsızlık, gayr-i ahlaki davranışlar, alkol, uyuşturucu kullanımı vb.) hüküm giymemiş olması zorunludur. Buna ilişkin olarak, ilgili sosyal hizmet uzmanınca gerekli mülakat ve incelemeler yapılarak evlat edinme sosyal inceleme raporu hazırlanır. Hazırlanan rapor sonucu evlat edinmesi uygun bulunmayan ailelere durum yazılı olarak bildirilir. Uygun görülenler ise müracaat tarihi esas alınarak sıraya alınır.

EVLAT EDİNECEKLERDEN İSTENİLEN BELGELER

A-Her iki eş için, çocuğun bakımını etkileyecek fiziksel engeli ve bulaşıcı hastalığının olmadığını gösterir rapor,

B-Her iki eş için savcılık belgesi,

C-Her iki eş için nüfus suretleri,

D-Mal, gelir ve sosyal güvenlik durumunu gösterir belgeler,

E-İkametgah belgesi,

F-Vukuatlı nüfus kaydı,

G-Öğrenim belgesi.

Aile yurt dışında ikamet ediyorsa ayrıca oturma izni ve çocuğun ülkeye kabul edileceğine ilişkin belgelerde istenilmektedir.

EVLAT EDİNMELERDE TERCİH SIRALAMASI

Evlat edinmesi uygun görülen ve gerekli belgelerini tamamlayan müracaatçılar başvuru tarihi esas alınmak koşuluyla sıraya alınırlar. Sıralamanın tespitinde başvuru tarihinin yanı sıra ailelerin istedikleri çocuğun özellikleri de (yaş, cinsiyet, kardeş olması, sağlık vb.) etken olabilir. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti vatandaşları da sürekli ikametlerinin Kıbrıs olması koşulu ile bu kapsam içinde değerlendirilir. En az beş yıl süre ile Kurumumuz bünyesinde çalışan personele, bekleme süresinin iki yılı aşması halinde, iki yılın bitiminde istediği özellikte çocuk yerleştirilir.

Her ikisi de yabancı uyruklu ailelere, her yol denendiği halde çeşitli nedenlerle Türkiye’de evlat edindirilemeyen çocuklar yerleştirilir. Üç yaşından büyük çocukları evlat edinecekler için eşlerden birinin Türkçe bilme şartı aranır. (Türkçe bilme koşulu T.C. vatandaşları için de geçerlidir.)

Evlat edinmesi uygun görülen müracaatçılara kendi istedikleri özelliklerde çocuk gösterilir. Gösterilebilecek çocuk sayısı en fazla üçtür. Bu çocukları beğenmeyen ya da çocuğu yanına aldıktan sonra ciddi sağlık problemi haricinde çocuğu evlat edinme işlemi tamamlanmadan iade edilen ailelere bir daha çocuk verilmeyip dosyaları iptal edilmektedir.

Evlat edinecek ailelere evlat edinme öncesi evlat edinmenin hukuki ve sosyal boyutları hakkında gerekli bilgi ilgili sosyal hizmet uzmanlarınca verilmektedir. Ayrıca evlat edinme öncesinde çocuk ve aile arasında çıkabilecek problemler konusunda danışmanlık yapılmakta ailenin çocuğa istenildiği şekilde bakıp bakmadığı takip edilmektedir. Yurt dışında ise takip işlemleri ISS tarafından yaptırılmaktadır

Kaynak:uzmanportal