Erik Nedir? Faydaları Nelerdir?
Erik, “Rosaceae” denilen gülgiller familyasına aittir. Türkiye’de Doğu Anadolu’nun yaylarının yüksek bölgelerinde veya Güneydoğu Anadolu’nun kurak bölgeleri hariç tüm bölgelerde yetişebilmektedir. Birçok çeşidi olan erik “Prunus” adı verilen bir yaz meyvesidir. Çeşitli olmasının sebebi ise farklı mevsim ve tarihlerde olgunlaşa bilmesinden kaynaklanmaktadır. Erik çeşitliliği bakımında dış görünüş olarak da biçim ve renk olarak farklılık göstermektedir. Örnek verecek olursak, tezgahlarda satışa sunulan mevsimin ilk erikleri can eriğidir. Yaz mevsiminin ortalarında ise eriğin başka bir çeşidi olan Japon eriği ortaya çıkmaktadır. Son olarak da Ağustos ayında olgunlaşma döneminde olan eriğin çeşidi Avrupa eriği ortaya çıkmakta ve Ekim ayına kadar tezgahlarda olmaya devam etmektedir. Bahsetmiş olduğumuz erik çeşitlerinin kendilerine has mor, yeşil veya sarı renklere sahiptir. Aynı zamanda şekli, büyüklüğü, kokusu ve kabuk kalınlığı dahi farklılık göstermektedir.
Türkiye’de En Çok Tüketilen Erikler Nelerdir?
- Can eriği
- Papaz eriği
- Mürdüm eriği
- Tatlı üryani eriği
Geçmiş çağlarda erik ilk olarak Anadolu’da üretilmeye başlamıştır. O dönemlerde çok fazla göç olayı yaşanmıştır. Bu sayede çeşitli coğrafyalarda bulunulmuş ve erik yetiştirilmiştir. Erik ile ilgili Haza Denizi çevresinden ve Kafkasya bölgesinden dünyaya yayıldığı hakkında bir rivayet vardır. Dünyada 2000’den fazla erik çeşidi vardır. Bu durum göz önüne alındığında Türkiye’de 200’den fazla erik çeşidinin olduğu ortaya çıkmaktadır. Türkiye’de yer alan Milli Bağ-Bahçe Komitesi adında bir kurum vardır. Bu kuruma göre, bu topraklarda Santa Roja, Can, Giant, Stanley, Red Kennen, Formasa, Climaz, Reine Claude Verte, Reine Claude Violette, President, Red Heart, Karagöynük, Stanley, Üryani, Köstendil ve D’Agant adlı erik çeşitlerinin yetişebileceğini öne sürmüştür. Çeşitlilik gösteren eriklerin yetiştikleri ağaç türleri de farklıdır. Bazı erikler uzun ve iri ağaçlarda yetişirken bazıları da kısa boylu çalı gibi ağaç türlerinde yetişmektedir. Cinsine göre tatları da değişiklik gösteren eriğin, herkes tarafından bilindiği gibi ekşi bir tadı varken, mor renkli mürdüm eriğinin tadı daha tatlıdır. Ancak eriğin çekirdeği sert yapıda olduğu için yenilebilir özelliklere sahip değildir.
Erik Yetiştirme Koşulları Nelerdir?
Eriğin üç farklı tohum çeşidi vardır. Kendine verimli, kendine kısmen verimli, ve kendine kısır olmak üzere tohumlar üç ayrı grupta incelenmektedir. Yetiştirdikleri ortam ve toprak özelliklerine göre verimliliği değişen tohum çeşitlerinin, güzel bir mahsul verebilmesi için nemli ve sıcak ortama, mineral açıdan zengin bir toprağa ve derin bir toprak yapısına ihtiyacı vardır. Erik, B, B1,B2, B6, A, C, E vitaminlerini içermektedir. Bununla beraber magnezyum ve potasyum gibi mineraller açısından da fazlasıyla zengindir.
Erik Faydaları Nelerdir?
- Besin lifi desteği: Genel olarak sebzelerde, tahıl gıdalarda, meyvelerde ve bakliyat ürünlerinde bulunmaktadır. Metabolizma ile sindirimin doğru ve düzenli çalışmasını destekleyici bir meyvedir. Kilo dengeleyici ve kalp hastalıklarından koruma özelliğine sahiptir. Mutlaka tüketilmesi gereken meyveler arasında yer almaktadır. Kabızlık problemi ve sindirimde sıkıntı yaşayan kişilerin erik tüketmesi bu sorunları ortadan kaldırmaktadır.
- Kilo kontrolü sağlama: Düzenli bir diyet uygulandığı takdirde kilo kontrolü sağlamak isteyen kişilerde yardımcı bir meyvedir. Besin lifi açısından zengin olması sebebi ile bu dönemde kişiyi tok tutma özelliğine sahiptir. Bu şekilde birden acıkma ve yüksek kalori içeren gıdaların tüketimine engel olmaktadır.
- Antioksidan etki gösterme: İnsan metabolizmasında var olan zararlı radikalleri hücrelere negatif sonuçlar oluşturmasına engel olmaktadır. Serbest radikallerin hücre yapısına zarar vereceği için beslenme programlarında mutlaka eriğe yer verilmelidir. Özellikle kırmızı ve sarı kabuklu erikler de daha çok antioksidan yer aldığından bu eriklerin tüketilmesinde fayda vardır.
- Kemik sağlığını koruma: Erik içerisindeki K vitamini ve magnezyum bünyede iken, diğer besinler aracılığı ile alınan kalsiyumun vücut tarafından daha kolay emilmesine yardımcı olur. Özellikle kadınlarda menapoz sonrası dönemlerde kuru erik tüketmeleri vücudun kaybettiği kalsiyum miktarını geri kazanmalarını sağlamaktadır.
- Kan şekerini dengeleme: Kırmızı erikler tatlı olmasına karşın içeriğindeki düşük glisemik indeskle beraber kan şekerinin aniden düşüp yükselmesini önlemektedir.