Cumhurbaşkanının Nitelikleri, Görev ve Yetkileri Nelerdir?

Cumhurbaşkanı Türkiye devletinin başıdır ve dolayısıyla Türkiye Cumhuriyeti’nin ve ulusun birliğini temsil eder. Cumhuriyetimizin 1923 yılında kuruluşundan günümüze kadar toplamda 11 Cumhurbaşkanı göreve gelmiştir. (Cumhurbaşkanlarımızın listesine buradan ulaşabilirsiniz.) Yapılan son anayasaya değişikliği ile 5 yıl görev süresi olan, Bakanlar Kuruluyla birlikte yürütme organında yer alan Cumhurbaşkanının nitelikleri şöyledir;

Cumhurbaşkanı olmak için;

-T.C vatandaşı olmak

-kırk yaşını doldurmuş olmak

-üniversite mezunu olmak

bu şartları taşıyan adaylar arasından halk oylaması ile seçilmektedir. Son yapılan değişiklikle 7 yıl olan Cumhurbaşkanlığı görev süresi 5 yıl olmuş, ancak bir kişinin iki kez Cumhurbaşkanı seçilebilmesinin yolu açılmıştır.

Anayasamızın 104. maddesine göre Cumhurbaşkanının görevleri şunlardır;

Yasama ile ilgili olanlar:

-(Gerekli gördüğü takdirde), yasama yılının ilk günü Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde açılış konuşmasını yapmak, Türkiye Büyük Millet Meclisi’ni gerektiğinde toplantıya çağırmak,

-Yasaları yayımlamak,

-Yasaları yeniden görüşülmek üzere Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne geri göndermek,
-Anayasa değişikliklerine ilişkin yasaları gerekli gördüğü takdirde halk oyuna sunmak,
-Yasaların, kanun hükmündeki kararnamelerin,Türkiye Büyük Millet Meclisi İç tüzüğü’nün, tümünün ya da belirli kurallarının anayasaya biçim ya da esas yönünden aykırı oldukları gerekçesi ile Anayasa Mahkemesi’nde iptal davası açmak,
-Türkiye Büyük Millet Meclisi seçimlerinin yenilenmesine karar vermek,

Yürütme ile ilgili olanlar

-Başbakanı atamak ve istifasını kabul etmek,
-Başbakanın önerisi üzerine Bakanları atamak ve görevlerine son vermek,
-Gerekli gördüğünde Bakanlar Kurulu’na Başkanlık etmek ya da Bakanlar Kurulu’nu Başkanlığı altında toplantıya çağırmak,
-Yabancı devletlere Türk Devleti’nin temsilcilerini göndermek, Türkiye Cumhuriyeti’ne gönderilecek yabancı devlet temsilcilerini kabul etmek,
-Uluslararası antlaşmaları onaylamak ve yayımlamak,
-Türkiye Büyük Millet Meclisi adına Türk Silahlı Kuvvetleri’nin Başkomutanı olması,
-Türk Silahlı Kuvvetleri’nin kullanılmasına karar vermek,
-Genelkurmay Başkanı’nı atamak,
-Milli Güvenlik Kurulu’nu toplantıya çağırmak,
-Milli Güvenlik Kurulu’na Başkanlık etmek,
-Başkanlığında toplanan Bakanlar Kurulu kararıyla sıkıyönetim ya da olağanüstü hal ilan etmek ve kanun hükmünde kararname çıkarmak,
-Kararnameleri imzalamak,
-Sürekli hastalık, sakatlık ve kocama sebebi ile belirli kişilerin cezalarını hafifletmek ya da kaldırmak,
-Devlet Denetleme Kurulu’nun üyelerini ve Başkanını atamak,
-Devlet Denetleme Kurulu’na inceleme, araştırma ve denetleme yaptırmak,
-Yükseköğretim Kurulu üyelerini seçmek,
-Üniversite rektörlerini seçmek

Yargı ile ilgili olanlar:

-Anayasa Mahkemesi üyelerini, Danıştay üyelerinin dörtte birini, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı ve Yargıtay Cumhuriyet Başsavcıvekilini, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi üyelerini, Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu üyelerini seçmek.

Cumhurbaşkanı, ayrıca Anayasada ve kanunlarda verilen seçme ve atama görevleri ile diğer görevleri yerine getirir ve yetkileri kullanır.