Bektaşilik Nedir? Ne Zaman Nasıl Kurulmuştur?

Bektaşilik, Hacı Bektaş Veli tarafından kurulan bir tarikattır. Mürşit olarak Hz. Muhammed’i, rehber olarak Hz. Ali’yi, pir olarak Hacı Bektaş Veli’yi tanıyan, tamamen Batıni olan bir tarikattır.

On iki esas tarikatten biri olan Bektaşilik, XII. Yy.da Anadolu’ya gelen Hacı Bektaş Veli tarafından (1210-1271) kurulmuştur. Mevlana’nın çağdaşı olan Hacı Bektaş, Selçuklular aleyhindeki büyük bir isyanın başına geçen ve sonunda idam edilen Baba İlyas’ın halefi Baba İshak’a mensuptu, Babailerdendi. Hacı Bektaş, sağ kalan Babaileri çevresinde topladı. Daha sonra Bektaşilik denilecek yeni bir tarikatın esasını meydana getirmeye başladı.

Bektaşi erkanını anlatan Erkanname adlı risalelerin en eskisi ancak XVI. Yy.a aittir. Hacı Bektaş Veli’nin Makalat adlı eseri ise henüz ele geçmiş değildir. Bektaşiler, Aleviliğe meyilliydiler, aynı zamanda Ahilerin erkanına da yakındılar. Bu da Bektaşiliğin kuruluşundan beri Ahiliğin etkisi altında kaldığını gösteriyor. Tarihi kaynaklar Bektaşiliğin Abdalan-ı Rum (Rum abdalları) denilen zümre ile ilk zamanlarından beri ilgili olduğunu gösteriyor. Hatta Bektaşilere Bektaşi abdalları denildiği de olmuştur. Bektaşi velayetnamesi Anadolu Ahilerinin piri Ahi Evran ile Hacı Bektaş arasındaki münasebetlerden sıkça bahseder.