Atlar Nasıl Hayvanlardır? At Türleri ve Atların Özellikleri Nelerdir?

Atın en eski atası günümüzden 60 milyon yıl kadar önce Avrupa ve Amerika’da yaşamış olan Eonippus adlı bir hayvandı. Bu hayvanın boyu bir kedininki kadardı. Daha sonra gelişti, irileşti ve kuvvetlendi. Bunlardan bir çoğu Asya’ya göç edip daha elverişli bir ortam buldular ve hızla çoğaldılar. Asya ve Avrupa’da atın gelişip çoğalmasına karşılık amerika’dakiler azalıp büsbütün ortadan kalktılar. Amerika’ya atı, kıtanın keşfinden sonra İspanyollar götürdü.

At ilk olarak Orta Asya’da MÖ 3000 yıllarında evcilleştirilmiştir. Genel olarak atlar “sıcak kanlı”(doğu atları) ve “soğuk kanlı”(batı atları) olarak iki büyük bölüme ayrılır.

Sıcak kanlı atlar binek için elverişli hayvanlardır. Yükseklikleri uzunluklarına eşittir. Bu çeşit atlar Türkiye, Suriye, Arabistan, İran, Türkistan ve Kuzey Afrika ülkelerinde yetişir. Belli başlı çeşitleri Arap ve İngiliz atlarıdır.

Soğuk kanlı atlar ise iri ve kalın gövdeli ağır hayvanlardır. Çoğunlukla taşıma işlerinde kullanılır. Belçika’da Flaman, Brabant, Ardenne gibi tipleri, Fransa’da Percheron, Boulonnais ve Bretagne, İngiltere’de Shire, Clydestale ve Suffolk gibi soyları en tanınmışlarıdır.

Erkeğine at, dişisine kısrak, yeni doğmuş yavrusuna kulun, üç yaşına basmamışına tay, damızlık ayrılmış erkeğine aygır denir.

Hem anası hem babası aynı ırktan olan atlara Safkan denir. Yalnız anası ya da babası safkan olan atlar da Yarımkan atlardır. Yarımkan atlar arasında binek atından araba atına kadar birçok cinsine rastlanır.

Atın ömrü 20-30 yıl arasında değişir. Atlar kutuplarla Orta Afrika dışında hemen her bölgede yetişir. Orta Afrika’da at yetiştirilememesinin sebebi çe-çe sinekleridir. Bu zararlı sinekler atlara musallat olarak onların gelişip büyümesini engeller.

Atlar bacak eklemlerini kilitleyerek yani ayakta uyur. Ancak genç olanlar yatarak uyurlar. Atın uykusu çok hafiftir. On dakika uyur, on dakika uyanık kalır. Yetişkin bir atın 40 dişi vardır. Atların küçük dili yoktur, midesi vücuduna göre çok ufaktır. Beyni ise insanın beyninden sonra en girintili çıkıntılı beyindir. Duyu organları arasında en gelişmişi gözleridir. Atların beyazına kır, siyahına yağız, kahverengi olanına da al denir. Rengi al olup da kuyruğu, yelesi ve ayak uçları siyah olanlara doru denir. Ayaklarında beyazlık olanlara seki, alınlarında beyazlık olanlara akıtma denir.

At, özel bakım isteyen bir hayvandır. Bu bakımdan geniş bir bilgiyi gerektirir. Genel olarak üç yaşından sonra erginleşirler. Bu yüzden atlar üç yaşından sonra koşumda kullanılmalı veya üzerine binilmelidir. İlk yıllarda ağır iş vermemek, attan ileride alınacak verime etki yapması yönünden çok önemlidir. Ama binek atı ya da yarış atı olarak kullanılacak safkan atlar daha erken geliştiklerinden ikinci yaşlarından sonra idmana konulabilir. Arap atları üç yaşında, İngiliz atları ise iki yaşında kendi akranları arasında düz yarışlara katılabilirler