Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru Yapılabilir mi?

yapılan anayasal reformlarla birlikte ülkemizde bireysel başvuru hayata geçmiştir. Anayasamızın 148/3. maddesine göre “Herkes, Anayasada güvence altına alınmış temel hak ve özgürlüklerinden, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi kapsamındaki herhangi birinin kamu gücü tarafından, ihlal edildiği iddiasıyla Anayasa Mahkemesine başvurabilir”. Öte yandan bireyler, bahsedilen haklarından “herhangi birinin kamu gücü tarafından, ihlal edildiği iddiasıyla Anayasa Mahkemesine” başvuruda bulunulabileceğinden hangi tür işlemlerin denetime konu olacağını belirlemede anahtar kavram “kamu gücü” olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu kavramı daha somut hale getiren Kanuna göre “yasama işlemleri ile düzenleyici idari işlemler aleyhine doğrudan bireysel başvuru yapılamayacağı” gibi “Anayasa Mahkemesi kararları ile Anayasanın yargı denetimi dışında bıraktığı işlemler de bireysel başvurunun konusu olamaz”.

Anayasa ve Kuruluş Kanununa göre, kamu gücünün bir işlemi nedeniyle “Anayasada güvence altına alınmış temel hak ve özgürlüklerinden, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi kapsamındaki herhangi birinin” ihlal edildiğini iddia eden “herkes” bireysel başvuru hakkına sahiptir.

Kamu tüzel kişileri bireysel başvuru yapamaz”ken özel hukuk tüzel kişileri örgütlenme özgürlüğü veya hak arama hürriyeti gibi “sadece tüzel kişiliğe ait haklarının ihlal edildiği gerekçesiyle bireysel başvuruda bulunabilir”.

Bireysel Başvurunun Şartları Nelerdir?

-Anayasal haklarının ihlal edildiğini iddia eden herkes ilk önce bu alanda asıl görevli olan olağan yargı yerleri önündeki mekanizmaları harekete geçirecek ve burada bir çözüm bulamaması halinde, iddiasını Anayasa Mahkemesi önüne taşıyabilecektir. Bu nedenle kişilere bu yola başvurmadan önce ihlale neden olduğunu ileri sürdükleri işlem, eylem ya da ihmal için “kanunda öngörülmüş idarî ve yargısal başvuru yollarının tamamını” tüketmiş olmaları zorunluluğu getirilmektedir.

NOT:  ancak şunu unutmamakta fayda var; mahkeme açıkça dayanaktan yoksun başvurulara ve başvuranın önemli bir zarara uğramadığı,  Anayasanın uygulanması ve yorumlanması ya da temel hakların kapsamının ve sınırlarının belirlenmesi açısından önem taşımayan başvurulara bakmayabilir.

Başvuru Nereye Yapılır? Başvuru Harcı Ne Kadar?

Bireysel başvuru yazılı olarak ya doğrudan doğruya Anayasa Mahkemesine ya da Anayasa Mahkemesine ulaştırılmak üzere diğer mahkemelere veya yurt dışı temsilciliklere yapılabilir. harç miktarı 150 liradır.

Başvuru Dilekçesinde Bulunması Gerekenler:

-Başvurucunun ve varsa temsilcisinin kimlik ve adres bilgileri,

-İşlem, eylem ya da ihmal nedeniyle ihlâl edildiği ileri sürülen hak ve özgürlük,

-Dayanılan Anayasa hükümleri ve ihlâl iddiasının gerekçesi,

-Kanun yollarının tüketilmesine ilişkin aşamalar,

-Başvuru yollarının tüketildiği veya başvuru yolu öngörülmemişse ihlalin öğrenildiği tarih

-Başvurucu zarara uğramışsa zararın miktarı,

-Başvurucunun iddiasına dayanak yaptığı deliller.

İhlâle neden olduğu ileri sürülen işlem veya kararlar ile başvuru harcının ödendiğine dair belgenin de dilekçeye eklenmesi gerekir. Ayrıca başvurucu bir avukat tarafından temsil ediliyorsa, temsile ilişkin vekâletnamenin de sunulması gerekir. kaynak:www.hukukiyardim.gov.tr