Osmanlı Devleti’nde Şeyhülislamlık Hakkında Bilgi

Şeyhülislam, Osmanlı Devleti’nde dini konularda en yüksek yetkiye sahip kişilerdir. Gerek görüldüğü takdirde padişah, dini konularda şeyhülislamdan fikir alır ve şeyhülislam da görüşlerini fetva yoluyla bildirirdi. bu fetvalar son derece önemliydi zira kanun niteliği taşırdı.

Osmanlı Devleti’nin ilk şeyhülislamı Molla Fenari’dir. (1424- II. Murat dönemi). Osmanlı tarihinde 131 şeyhülislam göreve gelmiştir. bunların arasında Ebussuud Efendi 29 yılla en uzun süre şeyhülislamlık yapan kişidir.

Şeyhülislamların eğitimli kişiler olması gerekirdi. bu göreve ömür boyu kalmak üzere tayin edilirlerdi. bu görevden ayrılışları ancak ölüm ya da istifa ile olurdu.  Şeyhülislamlar yeri geldiğinde padişahlara sert sözler sarf etmekten çekinmezlerdi. hatta padişahın verdiği idam kararlarını bile bozabilirlerdi.

17. yy.dan itibaren sadece dini konularda değil devlet işleri, hukuki konular, savaş ve barış konularında da şeyhülislamın fikirlerine başvurulmaya başlandı. bununla birlikte padişahlarla seferlere çıkmaya da başladılar.

Şeyhülislamlar kazaskerler arasından seçilirdi. bu durum 17. yy.dan itibaren sadece Rumeli kazaskerleri arasından seçilmeleri şeklinde değişti. şeyhülislamın tayinlerinde -padişahı saymazsak- birinci derecede yetkili kişi sadrazamdı. 16. yy.dan itibaren şeyhülislamlar yüksek rütbeli müderris ve kadıları tayin görevini de üstlendiler.