2007 KPSS Eğitim Bilimleri Çıkmış Sorular ve Çözümleri

İlköğretimin ilk üç yılında hayat bilgisi dersi içinde okutulan konuların 6.7.8.sınışarda sosyal bilgiler yada fen bilgisi dersi içinde veya 9.10.11.sınışarda tarih,coğrafya,fizik,kimya dersleri içinde verilmesi program tasarımlarından geniş alanla açıklanmaktadır. Cevap A

2005-2006 eğitim öğretim yılında uygulamaya konulan yeni ilköğretim programlarının dayandığı öğrenme yaklaşımları öğrencilerin öğrendikleri bilgilerle günlük yaşam arasında bağlantı kurmalarına, öğrenilen bilgileri özümsemelerine, etkili ve kalıcı öğrenmelere fırsat vermektedir. Bu nedenle yeni ilköğretim programlarının ilerlemecilik eğitim felsefesine dayandırıldığı söylenebilir. Çünkü ilerlemecilik eğitim felsefesi geleneksel değil yenilikçidir,öğrenciyi merkeze alır,kalıcı öğrenmeler sağlar. Cevap C

İnformal öğrenme; sistemli, planlı, amaçlı olmayan eğitimdir. Planlı ve programlı olmadığı içinde herhangi bir zamanda gelişi güzel oluşabilmektedir. Bu nedenle “D” seçeneğinde belirtilen planlı ve programlıdır ifadesi informal eğitimin özelliği değil formal eğitimin özelliğidir. Cevap D

Çağdaş eğitimde öğrenci velilerinden; Öğrencinin ihtiyaçlarının belirlenmesinde öğretmene yardımcı olmak, öğrenciye okulda öğrendiklerini hayatta kullanması konusunda yardımcı olmak, öğrenciye verimli çalışabileceği bir ortam hazırlamak, öğrencinin başarılı olabilmesi için öğretmenle iş birliği yapmak öğrenci velilerinden beklenen davranışlar arasındadır. Fakat; öğrenciler için okuma listesi hazırlama velilerin değil öğretmenin görevleri arasındadır. Cevap C

Sorunun seçenekleri incelendiğinde çevre ile ilgili seçenek E seçeneğindeki yakından uzağa ilkesidir. Yakından uzağa ilkesi öğrenme öğretme sürecinde çocuğa yakın çevreden başlayıp uzak çevreye doğru öğrenmeler kazanmasını sağlayarak öğrenme sürecini etkiler. Diğer seçenekler çevre faktörüyle ilgili değildir. Cevap E

“Küreselleşmenin eğitim üzerindeki etkileri” konusunda özgün bir kompozisyon yazma bilişsel alanın sentez basamağındaki bilişsel bir beceridir. Çünkü sentez basamağında özgün/orijinal bir bütün meydana getirme vardır. Cevap B

Öğretim sürecinin sistemli bir şekilde devam edebilmesi için kazanımların/hedeşerin ihtiyaçlar belirlendikten hemen sonra öğretim etkinliklerinden de hemen önce belirlenmesi gerekmektedir. Bu nedenle “A-B-C-D” seçenekleri yanlıştır. Cevap E

İçerik düzenlenirken konuların öbekler halinde düzenlendiği ve öbeklerin birbiriyle ilişkili olmasının beklenmediği programlama yaklaşımı modüler programlama yaklaşımıdır. İçerik düzenlenirken konular öbekler halinde düzenlenir. Bu öbeklerin (ya da modüllerin) birbiriyle ilişkili olması beklenemez. Modüler programla öğretim sonunda alınacak sonuçlar bellidir. Konuların hangi sırayla öğrenileceği açısından esnektir; Ancak yine de program çıktısı açısından kontrollü bir yaklaşım özelliği taşır. Öğrenme üniteleri modüllere ayrılır. Her modül kendi içinde doğrusal, sarmal ya da farklı yaklaşımla düzenlenebilir. Modüller arasında aşamalı bir bağ olması önemli değildir, önemli olan her modülün anlamlı bir bütün oluşturmasıdır. ÖRNEK: Kişisel gelişim programları, beden eğitimi programları (Futbol- basketbol- güreşvoleybol gibi) Cevap A

Öğretmenin içeriği oluştururken izlediği yaklaşım “Disiplinler arası yaklaşım”dır. Bu yaklaşımda farklı dersler ve disiplinler arasındaki bağlantının dikkate alındığı ve bu farklı dersler arasındaki ilişkilerin kurulduğu programlama yaklaşımıdır. Bu yaklaşımda öğretilecek olan derslerin merkeze alınması söz konusudur. ÖRNEK : Hayat Bilgisi dersinde yurdumuz konusu işlenecekse ayni gün Türkçe dersinde yurdumuzun güzellikleriyle ilgili bir parçanın okunması, Müzik dersinde Gezsem Anadolu’yu şarkisinin söylenmesi, Resim dersinde yurdumuzun güzellikleriyle ilgili resim çizilmesinin içerikte düzenlenmesidir. Cevap B

Hem öğrenme ürünü hem de süreç önemlidir. Öğretmen ve öğrenci birlikte öğrenirler. Bilgi derinlemesine çalışılarak anlamlandırılır. Eğitim programı esnek bir biçimde hazırlanır. Bu ifadeler probleme dayalı öğrenme yaklaşımlarının özellikleridir. Fakat; Öğrenci, alt düzey düşünme becerilerini kullanır ifadesi yanlıştır.Çünkü probleme dayalı öğrenme bilişsel alanın üst düzey yani uygulama,analız,sentez,değerlendirme basamağındaki davranışlarını kapsar. Cevap D

Öğretmen başından geçen bir olayı anlatarak derse giriş yapar “Dikkat Çekme” Öğrencilere dersin amacını ve konusunu söyler. “Hedeften haberdar etme” Soru sorar; doğru yanıtlayanlara “aferin” der ve gülümser, “Pekiştirme” yanlış ya da eksik yanıtlayanlara ise küçük mesajlar vererek doğru yanıtı bulmalarına yardımcı olur. “Dönüt ve düzeltme verme” Dolayısıyla öğretmen “Ön bilgileri hatırlatma” davranışına yer vermemiştir. Cevap B

Program değerlendirme sürecinde işlemlerin ve çıktıların ölçülmesi söz konusu ise hem sürece hem de ürüne dönük değerlendirme söz konusudur. Çünkü süreç işlemlerdir çıktı ise üründür. Cevap D

Davranışçı yaklaşımda bilgi nesnel ve öğrenenden bağımsızdır. Bilişsel öğrenmede bilgi, nesnel ve öğrenenin ön bilgileriyle ilişkilidir. Çünkü bilişsel öğrenmede bireyin ön öğrenmeleri ve geçmiş yaşantıları önemlidir. Yapılandırmacı yaklaşımda ise bilgi, öznel ve öğrenenin oluşturduğu bilgidir. Yapılandırmacı yaklaşımda bilgi öğrenen yani öğrenci tarafından oluşturulur ve kişiye özeldir.Bu nedenle sıralama I,II ve III şeklinde olmalıdır. Cevap C

• Gözlem yaparak yeni bilişsel beceriler öğrenebilir. • Yeni değerler ve inançlar kazanabilir. • Çevrenin ve eşyaların nasıl kullanılabileceği hakkında deneyim kazanabilir. • Benzer durumlarda duygularını nasıl açıklayacağını öğrenebilir. Bu ilkeler Albert Bandura’nın model alma yoluyla öğrenme modelini açıklarken kullanılabilecek ifadelerdir. Model alma yoluyla öğrenme modelinde gözlem ve bilişsel beceriler vardır. Çünkü bu kuram aynı zamanda sosyal-bilişsel öğrenme kuramıdır. Dolayısıyla gözlem yoluyla yeni inanç ve değer yargıları kazanılabilir, eşyaların nasıl kullanılacağı hakkında deneyim sağlar.Bu durumlar buluş,sunuş,tam öğrenme ve işbirlikçi öğrenmede kullanılamaz.Bu nedenle doğru cevap B seçeneğinde belirtilen Bandura: Model alma yoluyla öğrenmedir. Cevap B

Öğretim hizmetinin niteliğini belirlemede kullanılan “ipucu, pekiştirme, katılım, dönüt ve düzeltme” tam öğrenme kuramının bağımsız değişkenleridir. Tam öğrenme kuramının üç temel değişkeni vardır.Bunlar öğrenci nitelikleri, Öğretim hizmetinin niteliğini ve öğrenme ürünleridir. Öğrenci nitelikleri bilişsel ve duyuşsal giriş davranışlarından oluşurken, öğretim hizmetlerinin niteliği “ipucu, pekiştirme, katılım, dönüt ve düzeltme” öğelerinde oluşur. Öğrenme ürünleri ise öğrenci başarısı,öğrenme hızı ve duyuşsal özelliklerden oluşur.Bu nedenle doğru cevap C seçeneğidir. Cevap C

Gagne’ye göre öğrenilmesi için farklı işsel ve dışsal koşullar gerektiren sekiz (8) öğrenme türü vardır. Bunlar basitten karmaşığa doğru; 1. İşaret öğrenme } Klasik koşullanma ile açıklanmaktadır. 2. Uyarıcı davranış bağını öğrenme 3. Motor zincirlerini öğrenme 4. Sözel zincirleri öğrenme 5. Ayırt etmeyi öğrenme 2.3.4.5.Maddeler Edimsel koşullanma ile açıklanmaktadır 6. Kavram öğrenme 7. İlke öğrenme 8. Problem çözme Gagne’ye göre okul öğrenmelerinde en çok kullanılan öğrenme türleri şunlardır: 1. Ayırt etmeyi öğrenme 2. Kavram öğrenme 3. İlke çözme 4. Problem çözme Bu dört öğrenme biçimi arasında sıkı aşamalılık ilişkisi vardır. Sorunun seçeneklerinde verilen öğrenme türleri en basitten en karmaşığa göre sıralandığında en basit öğrenme türünün ayırt etmeyi öğrenme türü olduğu görülmektedir. Cevap D

Davranışçı öğrenme kuramına göre öğrenmenin gerçekleşmesi ve güçlenmesi için öncelikli koşuldur pekiştirmedir. Pekiştirme davranışların yapılma sıklığını artıran ve güçlenmesini sağlayan uyarıcıdır. Cevap A

Ressam olmaya eğilimli ve istekli olan Sezin’in anne ve babası onun “görsel-uzamsal” zeka alanıyla ilgili tercihini görmezden gelmiştir. Görsel/Uzamsal Zeka: Uzamsal zekadaki yeteneğimiz üç boyutlu bir nesnenin şekil ve görüntüsünü ne kadar hayal edebildiğimizle ilgilidir. Burada, nesneyi görmeden zihinde canlandırma ve ayrıntıları görebilme söz konusudur. (Gardner uzamsal zekanın görme özürlülerde de şekillendiğini vurgulamaktadı r.) Uzamsal zeka görsel düşünme ve şekil/uzay özelliklerini şekil ve grafiklerle ifade etme, çizme, boyama ve şekil verme gibi davranışları kapsar. Avcı, izci, rehber, mimar, dekoratör, ressam ve tasarımcılar bu zekası güçlü bireylere örnek olarak düşünülebilir. Cevap E

Ali, risk almaktan hoşlanan, somut tecrübeleri ve öğrendiklerini denemeyi tercih eden, genelde sabırsız, ama bulunduğu ortama kolay uyum sağlayabilen kişiler Kolb’un yaşantısal öğrenme stilinde aktif yaşantı öğrenme biçimine sahiptirler. Bacanlı (2001: 132), Kolb öğrenme stili modelindeki öğrenme stillerine ait özellikleri şu şekilde belirtmektedir. 1. Özümseyen: Soyut kavramsallaştırmaya dayalı öğrenmeyi severler. Kavramsal yaşantılardan hoşlanırlar. Öğrenmeleri esnasında, soyut kavram ve fikirler üzerinde odaklaşırlar. 2. Yerleştiren: Somut yaşantıları severler. Plan yapma ve kararları yerine getirme başlıca özellikleridir. Değişmelere kolay uyum sağlarlar. 3. Ayrıştıran: Aktif yaşantılara dayalı öğrenme eğilimindedirler. Problem çözerken, karar verirken, analiz etmeyi ve sistemli çalışmayı severler. Çalışmalarında oldukça planlı hareket ederler. 4. Değiştiren: İç gözlem eğilimindedirler. Düşüncelerinde, değer ve duygularının farkında olmaya çalışırlar. Karşılaştıkları durumları, çeşitli açılardan analiz eder ve düzenlerler. Objektif, dikkatli ve sabırlıdırlar. Fakat bir eyleme geçmeleri biraz zaman almaktadır. Cevap A

Öğrenciler arasında rekabet yaratan, yarışmaya dayalı bir öğrenme ortamında motivasyonun artmasına neden olması en çok beklenen öğrenci grubu başarılı öğrencilerin oluşturduğu gruptur. Rekabet çekingen, başarısız,orta düzeydeki,ya da tüm öğrenciler üzerinde beklenen etkiyi sağlamada başarılı gruba oranla zayıftır. Cevap B

Birey işlem öncesi dönemde birçok şeyin başkaları tarafından da kendisinin algıladığı gibi algılandığını düşünmesi ben-merkezli düşünme biçimidir. Ben merkezlilik çocuğun kendi düşüncesinin olabilecek tek düşünce olduğunu kabul etmesidir. Cevap C

• Belirsizliğe katlanabilme • Başkalarını olduğu gibi kabullenme • Bağımsız ve özerk olma • Sorunlar üzerinde yoğunlaşma kendini gerçekleştiren insanın özellikleridir. Fakat sadece kendi mutluluğuyla ilgilenme kendini gerçekleştiren insanın özelliği değildir. Çünkü kendini gerçekleştiren insan sadece kendi mutluluğu ile değil başkalarının mutluluğu içinde çalışan kişidir. Cevap E

Sanal eğitim ortamında öğrenci ve öğrenme ortamı arasındaki etkileşimi sağlayan öğelerin (içerik sunumu, navigasyon, arayüz tasarımı, sorular, vb.), programı kullanan öğrenciye öğrencinin keşfetmesine olanak sağlaması, öğrencinin istenilen bilgiyi bulmasında kolaylık sağlaması, öğrenciye ortam üzerinden diğer öğrencilerle iletişim kurma imkânı sağlaması, öğrencinin diğer öğrencilerle iş birliği yapabilmesine olanak sağlaması söz konusudur. Fakat öğrencinin bilgiyi sunulduğu şekilde kabullenmesine ve öğrenmesine olanak sağlaması söz konusu değildir. Cevap A

Deprem anında yapılması gerekenleri sınıf önünde iki öğrencinin canlandırmasını isteyerek bunları tüm sınıfın izlemesini sağlayan öğretmenin kullandığı yöntem dramadır. Sorunun seçeneklerine bakıldığında B seçeneği dışındaki seçeneklerde deprem anında yapılması gerekenleri sınıf önünde iki öğrencinin canlandırmasını isteyerek bunları tüm sınıfın izlemesini sağlayabileceğimiz bir seçenek yer almamaktadır. Yani düz anlatım, sunuş, buluş ve mikro öğ- retimde canlandırma yoktur. Cevap B

Açık fikirli ve esnek olma, sevecen ve esprili olma, cesaretlendirici olma , hoşgörülü ve sabırlı olma öğrenme öğretme sürecinde öğretmende bulunması gereken özelliklerdir.Fakat değerlendirme sürecinde öznel olma öğretmende bulunması gereken bir özellik değildir. Çünkü öğ- retmenin değerlendirme sürecinde objektif olması gerekmektedir. Cevap C

Öğretmen, • Öğretme-öğrenme sürecinde öğrencileriyle birlikte öğrenir. • Öğrenenleri iş birliği içinde çalışmaları konusunda yönlendirir. • Öğretme-öğrenme sürecinde etkin bir araştırmacıdır. • Öğrenenlere, bilgiye ulaşma yollarını keşfetmelerinde yardımcı olur. Bu özelliklere sahip olan bir öğretmenin kullandığı yaklaşım yapılandırmacı yaklaşımdır. Yapılandırmacı yaklaşımın diğer özelliklerine bakıldığında şunlar yer almaktadır. • İlerlemecilik eğitim felsefesine dayanır. • Sarmal ve modüler içerik düzenleme desenlerine uygundur • Öğrenmeden sorumlu olan öğrencidir • Öğrenme sürecinde öğrenci aktiftir. • Tümdengelim yöntemi kullanılır • Öğrencide ilgi uyandırır • Eski bilgilerle yeni bilgiler ilişkilendirilerek bilgi öğrenilir. • Öğrenciye yaşantı ve deneyim kazandırmak önemlidir • Ön öğrenmeler önemlidir • Öğrenme sürecinde öğrencinin hipotez kurması sağlanır • Değerlendirme ürüne ve sürece yöneliktir • İşbirliğine dayalı öğretim kullanılır • Alternatif değerlendirme araçları kullanılır • Değerlendirme sürecine öğretmen, veli, arkadaşları da katar • Öğrencinin bireysel görüşlerine değer verme ön plandadır • Öğrenci özerktir. • Öğrenci girişimcidir • Öğrenciler arasındaki işbirliğini sağlar Cevap E

Soruda ilköğretim ikinci sınıfta okuyan bir öğrenci, bölme işlemini öğrenmede güçlük çektiği belirtilmektedir. Bu durumda öğretmenin bölme işlemini öğretebilmesi için yapacağı en etkili yardım bölme işlemi için öğrencinin sahip olması gereken koşulları inceleyip bunlarda eksikler varsa onlardan başlamaktır. Öğrencinin temel eksiklikleri belirlenmeden ona kurs önermek, ailesine çocuklarını evde nasıl çalıştıracakları konusunda bilgi vermek, okul rehberlik servisini haberdar ederek öğrencinin öğrenememe nedeninin araştırılmasını sağlamak, bölme işleminden sonraki konuya geçip öğrencinin başarısızlıkla karşı karşıya kalmasını önlemek öğretmenin sağlayacağı etkili ya da öncelikli yardımlar değildir. Cevap D

Biyoloji dersinde “kalıtım” konusunu işleyen bir öğretmen, konuyu bir tıp doktorunun anlatması nı istemiş ve onu sınıfa konuk etmiş olması birincil veri kaynaklarını kullandığını göstermektedir. Çünkü öğretmen konu alanı uzmanından yararlanmıştır. Cevap C

“A” ve “B” seçeneğinde belirtilen Pamuk en çok hangi bölgemizde yetişir? Ülkemizde televizyon yayını hangi yılda başlamıştır? Soruları basit ve hatırlamayı gerektiren sorular olduğu için bilişsel alanın bilgi basamağındaki sorulardır. “D” seçeneğinde Bitki ve hayvan hücresi arasındaki farklılıklar nelerdir? sorusu ise bilişsel alanın analiz düzeyinde sorudur. “C” seçeneğinde verilen Çevre kirliliğine karşı nasıl bir politika izlerdiniz? Sorusu bilişsel alanın sentez düzeyinde bir sorudur. “E” seçeneğinde verilen Rüzgâr enerjisi ülke için önemli midir? Bilişsel alanın kavrama düzeyinde bir sorudur. Bu nedenle “C” seçeneğindeki Çevre kirliliğine karşı nasıl bir politika izlerdiniz? Sorusu bilişsel alanın sentez düzeyinde bir soru olduğu için seçenekler içinde üst düzey bir öğrenme ürünüdür. Cevap C

Öğretme-öğrenme sürecinde öğrencilerin öğrenmeye güdülenmesini ve kalıcı öğrenmenin gerçekleşmesini sağlamada öğrenme ortamını bireyden bağımsız hâle getirme bir role sahip değildir. Kalıcı öğrenmelerin olabilmesi için öğrenme ortamı hiçbir zaman öğrenciden bağımsız olmamalıdır. Fakat etkinlikleri öğretim materyaliyle destekleme, öğretim sürecinde gerçek yaşam problemlerine yer verme, ürün değerlendirmeyle birlikte süreç değerlendirmeye önem verme, öğrencilerin yeni bilgiyle var olan bilgiler arasında bağlantı kurmalarını sağlama öğrencilerin öğrenmeye güdülenmesini ve kalıcı öğrenmenin gerçekleşmesini sağlamada etkili yollardır. Cevap D

Eğitim-öğretim ortamında öğrencinin istenilen davranışı göstermesinin hemen arkasından yapılan ödüllendirme öğrencilerin öğrenme güdüsünü artırır. Ayrıca pekiştirme ister olumlu olsun ister olumsuz olsun davranışların yapılma sıklığını artıran uyarıcılardır. Cevap A

Kavram haritaları, bir konuyla ilgili kavramların isimlerinin genelden özele doğru birbirleriyle iliflkilerine göre flematik olarak gösterimleridir. Öğretmen öğrenme-öğretme sürecinde kavram haritalarını öğrencilere öğretilecek yeni bir ünitenin kapsamını tanıtmada, öğrencilerin konuya hazır bulunuflluk düzeylerini tespit etmede, öğrencilerin kavram yanılgılarını belirlemede, öğ- rencilerin bilgiyi nasıl yapılandırdıklarını ortaya çıkarmada, karmaflık konuların öğretilmesinde öğrencilerin kavramlar arasındaki iliflkileri görmesini sağlamada, öğrencilerin sınavlara hazırlanı rken konuyu tüm boyutları ile görmesini ve konuyu özetlemesini sağlamada, öğrencilerin bilgi eksikliklerini görmesini sağlamada, dersin planlanmasını kolaylafltırmada etkin olarak kullanılabilir. Fakat öğrencilerin bir konuya yönelik tutum ve becerilerini ortaya çıkarmada kavram haritaları değil ilgi tutum ölçekleri kullanılır. Cevap D

Öğrencilerin paylaşIm ve iletişim becerileri ile yaratIcI fikirler üretmelerini geliştirmek isteyen bir öğretmen “NasIl bir okul düşlersiniz?” diyerek bir tartIşma başlatan öğretmenin kullanabileceğ i en uygun öğretim yöntem ya da tekniği beyin fIrtInasIdIr. • Beyin fIrtInasI, bir gruba ait öğrencilerin, açIk fikirli olarak, bir konu olay veya problem durumu hakkInda düşünmelerini mantIklI olup olmadIğI endişesine kapIlmadan olabildiğince çok sayIda fikir üretmelerini istemek olarak tanImlanabilir. • KatIlImcIlarIn hayal güçlerini kullanmalarInI sağlayan ve yaratIcIlIklarIn yüreklendirici bir sorun çözme yöntemidir. Bireylerin yaratIcI düşüncelerini devreye sokarak çok sayIda fikri, bir grup insandan, kIsa sürede elde etme tekniği olarak tanImlanabilir. • Beyin fIrtInasI, değerlendirme ya da sInIrlama olmaksIzIn bir sorunun çözümüne ilişkin mümkün olduğunca çok çözüm yollarInI elde etmek için düzenlenmiş olan bir grup çalIşmasI sürecidir. • Beyin fIrtInasInda alIşIlmamIş fikirler üretme yeteneği, o anda verilen durumun ya da koşullarIn ötesini görebilme ve sorunun farklI boyutlarInIn tekrar tanImlanmasI üzerinde durulur. Diğer bir deyişle, sürece katIlan herkes sorunun çözümüne ilişkin öneriler geliştirir, yeni ve yaratIcI yaklaşImlar ortaya koyar. • Beyin fIrtInasInIn esasI; belirli bir durum veya probleme ilişkin, fikir ve seçenekleri ortaya koymaktI r. Örneğin bir teneke kutunun, eski gazetelerin veya bir ataşIn kullanIm alanlarInIn bulunmasI türünden bir alIştIrma ile öğrenciler yaratIcI düşünmeye ve imgeleme yapmaya zorlanIrlar. Cevap D

Problem çözme basamaklarInIn doğru sIralanIşI şu şekilde olmalIdIr. • Problemin farkIna varma ve onu sInIrlama • Çözümle ilgili kaynaklarI tarama, bilgi toplama • Problemin çözümü için denenceler kurma • Uygun araçlarI hazIrlama, verileri toplama ve organize etme • Denenceleri test etme • Çözüme ulaşma DolayIsIyla B seçeneğinde belirtilen III – II – IV – V – VI – I şeklindeki sIralama doğrudur. Cevap B

Soruda belirtilen eğitim programında benzetim tekniğinden yararlanılmıştır. Benzetim tekniği İncelenen bir gerçek hayat sisteminin belli bir zaman diliminde istenilen gerçek karakteristiklerini tahmin etmek amacıyla sistemin matematiksel, mantıksal bir modelinin geliştirilmesi ve bu model üzerinde deneyler yapılması sürecidir. Günümüzde mevcut olan ve daha önemlisi yarın da mevcut olabilecek işlemler hakkında objektif bilgilere ulaşmamızı sağlayan bir süreçtir. Eğitim açısından benzetim tekniği: • Eğitici ortamda benzetim, gerçekteki olayların taklit veya kopyalarının güçlü bir teknikle öğretilmesidir. • Öğrencilerin bir olayı gerçekmiş gibi ele alıp üzerinde eğitici çalışmalar yapmalarına olanak sağlayan bir öğretim tekniğidir. Benzetim tekniğinin temel amaçları: • Bir gerçek hayat sistemini girdi ve çıktılarıyla ifade etmek • Gerçek sistemi kurulan model üzerinden tanıyıp araştırmak, değişik kararları ve seçenekleri gerçek sistemde hiçbir değişiklik yapmadan deneyebilmek • Elde edilen bilgiler ışığında sistemle ilgili öngörülerde bulunabilmek ve uygulamaya esas olan kararları belirlemek Cevap B

Origami (kâğıt katlama sanatı) yoluyla renkli kâğıtlarla öğrencilerine bardak, çiçek, uçak, gemi ve ev yaptırırken öğrencilerin yönergeleri izleyerek ve arkadaşlarıyla emir cümlelerini kullanarak öğrendiklerini pekiştirmesini amaçlayan öğretmenin kullanması gereken yöntem gösterip yaptırma yöntemidir. Çünkü öğretmen origami kağıt katlama etkinliğini öğrencilerine tartışma, drama, benzetim, soru-cevap yöntem ve teknikleriyle öğretemez. Origami etkinliğinde kullanı- labilecek en uygun yöntem gösterip yaptırmadır. Gösterip yaptırmada kazandırılacak davranı şlar; önce öğretmen tarafından en olgun şekliyle öğrencilere gösterilmeli, gerekli açıklamalar ve yinelemeler yapılmalıdır, çünkü öğrenci görmediği beceriyi yapamaz. Gösterme-Yaptırma: Bu yöntemde önce yapılacak iş, öğretilecek davranış, çözülecek sorun sınıfa sunulmalıdır. Sonra işin, davranışın sorunun iş ve işlem basamakları sırasıyla ve aşamalı olarak tahtaya yazılmalıdır, bunlar ders süresince silinmemelidir. Öğrenciler bu sırayı defterlerine yazmalı, öğretmen bunu denetlemeli, eksikleri tamamlamalıdır. Cevap E

Saadet öğretmenin Türkçe dersinde “eylem” konusunu anlatırken önce genel bilgileri aktarması, konuyla ilgili genel ilke ve kavramları anlatması, daha sonra ayrıntılı bilgilerin üzerinde durması sunuş yoluyla öğretimdir. Sunuş yoluyla öğretimde genel yargılardan özel yargılara ulaşılır. Sunuş yoluyla öğrenme yaklaşımında bilgilerin öğrenciye sunularak kazandırılması esas alınır. Birey bilgileri keşfetmekten çok hazır olarak alır. Yani kavramlar ilkeler-olgular-fikirler bireye sunulur. Sunuş Yoluyla Öğretim Stratejisinin Temel Özellikleri 1. Öğretmen merkezlidir. 2. Dersi planlayan, aktaran ve aktif olan öğretmendir. 3. İlk sunuşu öğretmen yapar. Bunu öğrencilerin fikirleri ve tepkileri takip eder. 4. Öğretmen öğrenmeyi kolaylaştırmak için konuya bütünden başlayarak anlatmalıdır. 5 Öğretmen önce en genel kavramları öğretmeli sonra bu kavramların altında yer alan özel kavramlara ve örneklere yer vermelidir. 6. Örnekler önemli yer tutar. 7. Öğretmen öğrenci arasında aktif ve sürekli etkileşim gerekir. 8. TÜMDENGELİM yöntemini kullanır. 9. Sunuş yoluyla öğretim için öğrencilerin SOYUT düşünebilmesi gerekir. 10. İlkokuldan sonraki eğitim kademeleri için daha uygundur. Cevap A

Öğrencilerinden “Gelişimde çevre mi yoksa kalıtım mı daha etkilidir?” konusunda araştırma yapmalarını; mantık yürüterek, tezler, olaylar, istatistiki bilgilerle farklı görüşlerin savunulmasını, antitezler geliştirilerek bütün bu bilgilerin bir jüri karşısında tartışılmasını isteyen bir öğretmenin kullandığı öğretim yöntem ve tekniği münazaradır. Münazara: ‹ki ayrı grubun dinleyiciler ve jüri önünde bir konuyu ele alarak iki karşı tezi savunmalarıdır. • Münazara konusu öğretmen tarafından öğrencilere önceden verilerek konu ile ilgili hazırlık yapmaları istenir. • Gruplar verilen süre içinde kendi görüşlerinin haklılığını savunurken karşı grubun görüş ve fikirlerini çürütmeye çalışır. • Münazara genellikle 4-5 kişiden oluşan iki grup ve dinleyici grubundan oluşur. Dinleyici grubu beğendikleri grubu alkışlayarak jüriyi etkilemeye çalışır. Daha sonra kazanan taraf jüri tarafından açıklanır. Cevap E

Buluş yoluyla öğrenme yönteminden yararlanmaya çalışan bir öğretmenin, yanlış yapan öğrencilere doğru cevapları aktarması öğrencilerin derse aktif katılımlarını sağlamaz. Çünkü buluş stratejisinde öğrenciye bilgilerin hazır olarak verilmesi yoktur. Bilgiye öğrencilerin ulaşması söz konusudur. Bu strateji belli bir problemle ilgili verileri toplayıp analiz ederek soyutlamalara ulaşmayı sağlayan, öğrenci etkinliğine dayalı öğretme biçimidir. Buluş yoluyla öğretim kavram ve genellemeleri anlamada ve üst düzey düşünme becerisi geliştirmede oldukça etkili bir stratejidir. Temel Özellikleri 1. Öğrenci merkezlidir. 2. Öğrenci aktif olarak derse katılır. 3. Ders bütün öğrencilerin katılımıyla işlenir. 4. ‹lke-olgu-tanım ve genellemelere ulaşılır. 5. Dersin uygulanmasında tümevarım yöntemi kullanılır. 6. ‹lk olarak ilke-tanım ve genellemeler verilmez. Bunlara öğrencilerin ulaşması istenir. 7. Öğretmenin görevi öğrenciye rehberlik etmektir. 8. Öğretmen öğrenciye örnekleri ve örnek olmayanları sunarak öğrencilerin tanımlara-ilkeleregenellemelere ulaşmasını sağlar. 9. Öğretmen öğrenciye çok sayıda örnek sunmalıdır. 10.Sezgisel düşünmeyi gerektirir. Bu nedenle A-B-C-E seçeneklerinde belirtilen ifadeler öğrencilerin derse aktif katılımını sağlarken D seçeneğinde belirtilen ifade aktif katılımı sağlamayacaktır. Cevap D

“Konuyla ilgili tartışmalar sırasında hep bir ağızdan konuşmanızdan hoşlanmıyorum, çünkü ne dediğinizi anlayamıyorum.” diyen bir öğretmen “BEN D‹L‹N‹” kullanmıştır. Ben dili, bireyin karşılaştığı davranış ve durum karşısında bireysel tepkisini, kendi duygu ve düşüncelerini açıklayan ifade şeklindir. Kendimizi "ben"li cümlelerle anlattığımız zaman karşımızdakini incitmemiş, fakat kendi mesajlarımızı da vermiş oluruz. Ben dili özellikle olumsuz duyguların yaşandığı durumlarda, sorun karşısında duygularımızı dile getiren iletilerdir. Ben dili: 1.Savunmaya itmez. 2. Suçluluk hissettirmez. 3.Duygunun nedeni anlaşıldığı için iletişim sağlıklı olur. 4. Ben iletisi alan kişi başkalarını düşünmeyi de öğrenir. 5.Yakınlaşmayı sağlar. 6. Anlaşmazlıkları azaltır. 7. Konuşan kişiyi rahatlatır. Cevap E

Öğrenciyi merkeze alan sınıf içi öğretim etkinlikleri düzenlenirken “Tüm sınıfın ilgi, ihtiyaç ve beklentileri” öncelikli olarak dikkate alınmalıdır. Cevap B

Performans değerlendirme öğrencilerin bilgi ve becerilerini ortaya koyarak oluşturdukları cevap ve ürünlerin değerlendirilmesidir. Performans değerlendirme süreç ve ürün değerlendirmedir. Bu nedenle Beceriyi kazanma sürecini ve sonuçta ortaya çıkan sandalyeyi değerlendirmesi öğretmenin öncelikli olarak yapması gereken davranıştır. Cevap A

Soruda sözü edilen ölçme işleminde hangi seçenekte bağıl (keyfî, itibari) sıfır kullanılmadığı sorulmaktadır. Tanımlanmış (itibari,göreli,keyfi) sıfır: Burada sıfır (0) noktası uzmanlarca önceden belirlenmiştir. Ölçülen özelliğin evrendeki yokluğunu göstermez. ÖRNEK • Ölçme sınavında hiçbir soruyu doğru cevaplamayan bir öğrencinin ölçmeyi hiç bilmediğini söyleyemeyiz. Sadece tanımlanmış durum ve ölçütlere göre özelliğin olmadığı ifade edilir. Yani istenileni vermediği için sıfır almıştır yorumu yapılır. • Kopya çeken öğrenciye, hastalığından dolayı boş kağıt veren öğrenciye verilen sıfırdır. Bazı özelliklerin ölçülmesinde zorunlu olarak tanımlanmış sıfır kullanılır: ÖRNEK • Hava sıcaklığının ölçülmesinde, • Dağların yüksekliğinin ölçülmesinde (deniz seviyesinden başlayarak) • Öğrencinin zeka düzeyinin belirlenmesinde, • Takvimde tarihin belirlenmesinde kullanılan “sıfır” tanımlanmış (göreli-bağıl) sıfırdır. Bu bilgiler doğrultusunda seçenekler incelendiğinde a-b-c-d seçeneklerinde deniz seviyesinden yükseklik ölçümünde, derse karşı tutum ölçmede, tarih dersinden sıfır puan almada, sı- caklık ölçümlerinde kullanılan sıfırlar bağıl sıfırdır. Fakat E seçeneğinde belirtilen “Bu kitabın ilk 4 sayfasında kitabın kapsamı tanıtılmaktadır”. İfadesinde kullanılan sıfır gerçek sıfırdır. Cevap E

Değerlendirme yapılırken, ölçüt ile ölçme sonuçlarının aynı birimle ifade edilmesinin en önemli amacı karşılaştırmada doğru karar verilmesini sağlamaktır. Çünkü ölçüt ve ölçme sonuçları nda birimler farklı olduğunda karşılaştırma yapılamaz. Yani bir uzunluğu metre ya da kilometre ile değil de başka bir birimle ifade ettiğimizde doğru kararlar veremeyiz. Cevap B

Kriter referanslı (ölçüt dayanaklı) değerlendirme bir mutlak değerlendirmedir. Mutlak değerlendirmede ise mutlak ölçütler kullanılır. Ölçüt; • Öğretim hedeşerine göre • Muhtevaya göre • Önceden belirlenmiş puana göre • Öğretmen kanısına göre • Soru sayısına göre • Davranışlara göre • Orana göre • Belli bir yüzdeye göre belirleniyorsa bu tür ölçütlere mutlak ölçüt denir. Ölçüt; • Standart puanlara göre(Z-T puanı)göre • Ölçme sonucu elde edilen standart sapma değerlerine göre • Aritmetik ortalamaya göre • Mod’a göre • Medyana göre • Grubun aritmetik başarısına göre • Çan eğrisi sistemine göre • Normal dağılım eğrisine göre • Ülke normlarına göre(KPSS-ÖSS) • Öğrencilerin birbiriyle karşılaştırılmasına göre • Sahip olunan yetenek düzeyine göre belirleniyorsa bağıl ölçüt denir. Soru incelendiğinde B-C-D-E seçeneklerinde geçen ifadeler bağıl ölçütün kullanıldığı bağıl değerlendirmeye uygun örnekleridir. Fakat A seçeneğinde belirtilen “Öğrencilerin mezun edilip edilmemelerine karar verilmesinde” mutlak ölçütün ve mutlak değerlendirmenin kullanılması daha uygun olur. Cevap A

Soruda belirtilen geçerlik türü yordama geçerliğidir. Yordama geçerliğinde bilinen durumdan hareketle bilinmeyen durumlar hakkında yorumda bulunma vardır. Yapı geçerliği: Test maddelerine verilen cevaplar arasındaki ilişkiler analizidir. Kapsam geçerliği: Bir bütün olarak testin ve testteki her bir maddenin maksadına (amacına) ne derece hizmet ettiğidir. Sınav sorularının ölçmek istediği konu alanını kapsayıp kapsamadığı kapsam geçerliğini gösterir. İç tutarlılık: Bir testteki maddelere verilen cevaplar toplam test puanı ile uyumlu ise bu durumda testin iç tutarlılığı vardır. İç tutarlılık bir testi oluşturan bütün maddelerin birbiriyle uyumudur. Puanlayıcılar arası güvenirliği: Birden fazla puanlayıcının aynı ölçme aracında benzer puanları vermesidir. Bu nedenle sorunun doğru cevabı A seçeneğinde belirtilen yordama geçerliğidir. Cevap A

Sınıfındaki öğrenciler arasında bu dersteki başarısı yüksek olanları seçmek isteyen bir öğretmenin 3 nolu testti seçmesi gerekmektedir. Çünkü 3 nolu testin güvenirlik, yordama, kapsam ve güçlük düzeyi diğer testlerden daha yüksektir. Cevap C

48. “Bir testin güvenirliğinin yüksek olması, geçerli bir test elde etmek için yeterli değildir.” yargısını desteklemek için 4 nolu test örnek gösterilebilir. Çünkü 4 nolu testtin güvenirliği yüksek ama yordama ve kapsam geçerliği düşüktür. Bu nedenle doğru cevap “D” seçeneğidir. Cevap D

Madde güçlük düzeyi en büyük değer en kolay testti göstermektedir. Bu nedenle “A” seçene- ğinde belirtilen 1 nolu testtin güçlük düzeyinin kolay, güvenirliğinin yüksek geçerliğinin kabul edilebilir düzeyde(orta düzey) olduğu görülmektedir. Cevap A

Çoktan seçmeli bir testteki sorularda, çeldiricilerin doğru cevaba anlamca yaklaştırılması bu testin güçlüğünü doğrudan etkiler. Çünkü çeldiricilerin güçlendirilerek doğru cevaba yaklaştırılması soruların zor derecesini doğrudan etkilemektedir. Cevap C

Sorunun A-B-C-D seçeneklerinde belirtilen sorular Enşasyonu düşürmek için ne tür önlemler alınabilir? Örnek vererek irdeleyiniz. Avrupa Birliği’ne katılma konusundaki görüşleriniz nelerdir? Bu şekilde düşünmenizin nedenlerini açıklayınız. İzlediğiniz en iyi sinema filmi hangisidir? Bu filmi neden beğendiğinizi gerekçeleriyle açıklayınız. Başarı ile yetenek arasındaki ilişkiyi bir örnekle açıklayınız. Sizce insan yaşamında hangisi daha ön plandadır? Bu sorularla bilişsel alanın üst düzey davranışlarını ölçmede etkilidir. Fakat “Ölçme nasıl tanımlanır? Eğitimde yapılan ölçmeler kaç gruba ayrılır” sorusu bilişsel alanın bilgi düzeyindeki davranışları ölçmede kullanılabilecek sorulardır Cevap E

Sorunun kökünde “Türkiyenin” ifadesinde bir yazım yanlışı yapılmıştır. En uzun sınırı paylaştığı mız sınır komşumuz ifadesinde “sınır” sözcüğü iki defa kullanılarak gereksiz sözcük kullanı lmıştır. Kök ile seçenekler arasında ifade uyumsuzluğu olması. Seçeneklerde aynı sözcüklerin tekrarlanması sorunun kusurları arasında yer almaktadır. Fakat seçeneklerin uygun olmayan bir sırayla verilmesi sorunun kusurları arasında değildir. Cevap E

Portfolyo değerlendirme; Öğrencinin öğrenme süreci içerisindeki performansının ve başarısının kaydedilmesidir. Öğrencinin eğitim sürecince geçtiği aşamaların birleşimi, sergilediğ i çalışmaların toplandığı dosyanın adıdır. • Öğrencilerin zaman içindeki çalışmalarının sistemli olarak bir araya getirilmesidir. • Öğrenci Ürün Dosyası, öğrencilerin gelişimi hakkında bilgi veren dokümanların toplandığı dosyadır. • Öğrencinin öğretim faaliyeti içerisinde, başarısının, performansının, yaptığı proje ve ödevlerin örneklerinin bulunduğu ve böylece bireyin gelişiminin izlendiği değerlendirme biçimidir. • Öğrencinin gelişimini, velisinin ve öğretmenlerinin izleyebilmesine olanak sağlayan bir çalışmadır. • Sınıf içi etkinliklerin bir araya getirilip, yansıtılmasıyla oluşan porttolyo, aynı zamanda hem öğretmen hem de öğrenci için bir değerlendirme yöntemidir. • Çok kalabalık sınışarda uygulanması zordur. • Bunun yanında objektif değerlendirme yapılamaması ve öğrenciler arasındaki rekabeti kaldırması olumsuz yönü olarak söylenebilir. Cevap D

• Bir işin yapılması sırasında nelerin, hangi sırada ve nasıl yapılacağını göstermesi nedeniyle öğretim amaçlı da kullanılabilir. • Gözlenecek davranışların varlığını veya yokluğunu gösterme olanağı tanır. • Performansı oluşturan davranışlardan ne kadarına sahip olunduğunu belirlemeyi kolaylaştırır. • Performansın en önemli ve gözlenebilir yanlarını kapsar. • Performansı oluşturan davranışların her birine ne düzeyde sahip olunduğu hakkında bilgi veremez. Bu özellikler puanlama yöntemlerinde kontrol listelerinin özellikleridir. Kontrol listeleri hareketlerde ve becerilerdeki yeterliliği değerlendirmek için kullanılan gözlem formlarıdır. Hareketler anında değerlendirilebildiği gibi videoya çekilerek daha sonra öğretmen, akran ya da kişinin kendisi tarafından değerlendirilir. Kontrol listeleri, herhangi bir konu ya da beceriye ilişkin performansı oluşturan öğelerin, ne kadarının öğrenciler tarafından gösterildiğinin belirlenmesi için uygun bir araçtır. Gözlemci bunları kullanarak öğrencinin performans kalitesini belirler. Sadece iki seçenek vardır “evet” ya da “hayır”. Ayrıca geliştirilmesi ve uygulanması kolay olduğu için bütün sınıf düzeylerinde rahatlıkla kullanılabilir. Kontrol listeleri, performans kriter listesidir ve aynı zamanda performansın en önemli ve gözlenebilir yanlarını içerir. Kontrol listeleri bir beceri ya da hareketin sonucundan çok ortaya konuluşunun kalitesini değerlendirir. Kişinin yaptığı hareketin daha önceden belirlenmiş hareket şekillerine ne kadar uygun olup olmadığı değerlendirilir. Kontrol listesi geliştirilmesi; ölçme konusu olan performansın bütün kritik yanlarının bilinmesini, tanınmasını gerektirir. Bunun için de gözlenecek performansın önceden analizinin yapılması gereklidir. Cevap B

Öğretmen, geliştirmiş olduğu bir başarı testini derse başlamadan önce (ön test) ve dersin bitiminde (son test) sınıftaki öğrencilere uygulamıştır. Uygulama sonucunda öğrencilerin ön test ve son test puanlarına ait sütun grafiklerini inceleyerek kullandığı öğretim yöntem ve tekniklerinin öğrenme üzerinde etkili olduğu sonucuna varmıştır. Öğretmenin kullandığı öğretim yöntem ve tekniklerinin öğrenme üzerinde etkili olduğu sonucuna varmışsa öğretmenin elde etti- ği grafik “C” seçeneğindeki gibi olmalıdır. Çünkü ön testte öğrenci başarısının düşük olması ve grafiğin sağa çarpık olması gerekmektedir. Öğretmenin kullandığı öğretim yöntem ve tekniklerinin öğrenme üzerinde etkili olması durumunda sınıf başarısının artması ve grafiğin sola çarpık olması gerekmektedir. Bu durum ise “C” seçeneğinde görülmektedir. Cevap C

Ali’nin sınıfına göre en başarılı ve en başarısız olduğu dersler Z puanı hesaplanarak bulunabilir. Hesaplanan en yüksek Z puanı en başarılı dersi gösterirken en küçük Z puanı en başarısız dersi gösterir. Buna göre Z puanı; Z=Öğrenci puanı-Aritmetik ortalama/standart sapma Zm= 65- 50/5=3 Zt= 65- 50/8=1,875 Zf= 65- 50/10=1,5 Zk= 65- 50/15=1 Zb= 65- 50/20=0,75 Buna göre en başarılı ders matematik, en başarısız ders biyolojidir. Cevap B

Lisedeki bir rehber öğretmen öğrencilerin mesleki ilgilerini belirlemek için mesleki ilgi envanteri geliştirmiştir. Güvenirliğini belirlemek için bu envanteri aynı öğrencilere altı hafta arayla iki kez uygulamış ve iki uygulamadan elde edilen ölçüler arasındaki ilişkiyi (korelasyon) 0,45 bulmuştur. Bu korelasyon değerinin düşüklüğü için “Ölçülen özellik kolay değişme gösteren bir yapıdadır. İki uygulamanın koşulları birbirinden oldukça farklıdır. Öğrenciler maddelere yanıt verirken gerçekçi davranmamışlardır. Sorular her okumada farklı anlamlara gelebilmektedir”. Gerekçe olarak gösterilebilir Fakat “E” seçeneğinde belirtilen “İki uygulama arasında geçen süre çok kısadır” ifadesi bir gerekçe olamaz. Çünkü iki uygulama arasında geçen süre kısa değil, uzundur.Normal koşullarda iki uygulama arasındaki sürenin 10-20 arasında değişmesi gerekmektedir.fakat öğretmen 6 hafta arayla 2 defa uygulamıştır. Cevap E

Lisedeki bir rehber öğretmen öğrencilerin mesleki ilgilerini belirlemek için mesleki ilgi envanteri geliştirmiştir. Güvenirliğini belirlemek için bu envanteri aynı öğrencilere altı hafta arayla iki kez uygulamış ve iki uygulamadan elde edilen ölçüler arasındaki ilişkiyi (korelasyon) 0,45 bulmuştur. Bu korelasyon değerinin düşüklüğü için “Ölçülen özellik kolay değişme gösteren bir yapıdadır. İki uygulamanın koşulları birbirinden oldukça farklıdır. Öğrenciler maddelere yanıt verirken gerçekçi davranmamışlardır. Sorular her okumada farklı anlamlara gelebilmektedir”. Gerekçe olarak gösterilebilir Fakat “E” seçeneğinde belirtilen “İki uygulama arasında geçen süre çok kısadır” ifadesi bir gerekçe olamaz. Çünkü iki uygulama arasında geçen süre kısa değil, uzundur.Normal koşullarda iki uygulama arasındaki sürenin 10-20 arasında değişmesi gerekmektedir.fakat öğretmen 6 hafta arayla 2 defa uygulamıştır. Cevap E

Yukar›daki tablonun aritmetik ortalamas› puan aral›¤›n›n orta noktas›yla frekanslar çarp›l›r ve f.Xo sütunu oluflturulur. F.Xo toplam› ise toplam kifli say›s›na yani frekanslar toplam›na bölünerek aritmetik ortalama hesaplan›r. Art.ort= f.xo / N = 290 / 20 =14,5 Cevap C

Gelişimin birbirini izleyen ayırt edilebilir devreler halinde gerçekleşmesi demek gelişimin nöbetleşe devam etmesi demektir. Dolayısıyla çevre koşulları ne olursa olsun bir gelişim dönemi tamamlanmadan bir başka gelişim dönemine geçilmesi söz konusu değildir. Dolayısıyla çevrenin nitelikleri yaşanılan dönemin gelişimini etkileye bilir fakat gelişimin sırasını değiştiremez. Örneğin bir çocuk önce konuşup sonra yürümez. Cevap B

Ana sınıfına giden Neşenin ilköğretim 5.sınıfa giden ablasının kullandığı eşyalara göre daha büyük eşyalar kullanması Neşenin ince motor kaslarının gelişmediğinin göstergesidir. Çünkü çocuklarda ince motor kaslarının gelişimi ilköğretim birinci kademe 4.sınıf itibariyle kazanılmaya başlanmaktadır. Dikkat edilirse iş eğitimi dersi ilköğretim 4.sınıfta müfredatta yer almaya başlamaktadır. Cevap A

Yaşam sürecinde büyüme ve gelişme açısından birtakım risklerin olduğu dönemler vardır. Çocukların bu dönemlerde kazanması gereken beceriler söz konusudur.Dolayısıyla çocuğun doğumdan kataraklı dünyaya gelmesi ve 7 yaşına kadar görememesi ve 7 yaşından sonra tedaviyle görmeye başlasa bile sorunlarla karşılaşması çocuğun yaşamın ilk yıllarının başarısız geçtiğinin göstergesidir.Bu durum ise kritik dönem kavramıyla açıklanmaktadır Cevap B

Soruda anlatıldığı gibi 4 yaşındaki Nursel kendisinde daha önceden var olan çocuk şeması içine Cüce olarak nitelendirilen kısa boylu insanları da yerleştirdiği ve bunlara da çocuk dediği gözlenmektedir. Burada Nursel olayı genelleyerek özümleme yapmaktadır. Cevap C

Soruda anlatılan durum Aşırı kurallaştımadır. Aşırı kurallaştırma ise çocukların bazı dil kuralları nı ilgili olan olmayan tüm durumlara genellemesi durumudur.Yani Ulaş’ ın tüm meslek alanları nın sonuna ci-çi yapım eklerini getirerek berbere berberci demesi,şoförcü demesi bu duruma birer örnektir.Dolayısıyla doğru cevap A’ dır

Soruda bir sınıf öğretmeninden söz edildiği için 7-11 yaş algılanmaktadır.7-11 yaş dönemi ise çalışma ve başarılı olmaya karşı aşağılık dönemidir ve soruda öğretmenin bazı araç gereçleri kullanarak bir şeyler oluşturan öğrencisini desteklediği yani başarılı olma güdüsünü takdir ettiği gözlenmektedir. Dolayısıyla doğru cevap E’dir Cevap E

Erikson’nun kimliğe karşı kimlik bocalaması döneminde olan Ayşe kendi isteği ve babasının istekleri arasında kalarak çatışma yaşamaya başlamıştır.Ayşe’nin yaşadığı bu çatışma rol çatışmasıdır.Seçeneklerde sadece B ve C seçeneği kimliğe karşı kimlik bocalaması döneminde görülen durumlardır.Soruda anlatılan örnek olay bir psiko-sosyal moratoryum olmadığına göre D seçeneği doğru cevaptır. Cevap D

Yaşamın son dönemlerinde geriye dönüp bakan ve geçmiş yaşantılarından hoşnut olmayan,bazı şeyleri değiştirmek için vaktin çok geç olduğunu düşünerek “KEŞKE” şunları da yapsaydım diyerek geçmiş yaşantısından pişmanlık duyan birey Erikson’un Benlik bütünlüğüne karşı umutsuzluk dönemini yaşamaktadır.Dolayısıyla doğru cevap E dir. Cevap E

İlkoğretim 5.sınıf öğrencisi Umut başlangıçta yapamadığı matematik sorularını kendinden daha çalışkan olan arkadaşlarıyla işbirliği yaptığında çözmeye başladığı gözlenmektedir. Yani Umut yakın çevresinden etkilenerek öğrenmeler gerçekleştirmiştir.Bu durum Vygotsky tarafında yakınsal alan olarak açıklanmaktadır. Dolayısıyla doğru cevap C’dir Cevap C

Piaget ahlak gelişiminde 10 yaşına kadar olan dönemi ahlaki gerçeklik yani dışsal kurallara bağlılık dönemi olarak adlandırmaktadır. Dışsal kurallara bağlılık döneminde birey bir suçun cezasını suçun fiziksel sonuçlarına göre belirler ve davranışın altında yatan niyeti hiç dikkate almaz.Dolayısıyla Özgür abisinin mutfağı daha fazla kirlettiği için kabahatinin daha büyük olduğunu düşünür. Cevap B

Gelenek sonrası düzeyde karar verilirken toplumsal anlaşma ve evrensel ahlak ilkeleri bireyin davranışlarına rehberlik eder. Bu düzeyde insana saygı, tüm insanların eşitliği, özgürlük, insan yaşamı gibi değerler önem kazanır. Dolayısıyla E seçeneğinde anlatılan insanın yaşama şansını artırma isteği gelenek sonrası dönemin içinde gözlenen bir durumdur. Dolayısıyla doğru cevap E’dir

Bebeklerin kişilikleri doğduklarında şekillenmemiş bir kil kütlesi gibidir. Geçirdikleri yaşantılar, kişiliklerini bir heykeltıraşın kil kütlesini şekillendirmesine benzer biçimde şekillendirirler görüşü davranışçı yaklaşımın görüşüdür.Davranışçı yaklaşım bilgilerin doğuştan geldiğini kabul etmez,sonradan yaşantılar yoluyla kazanıldığını savunur.Hatta J.Locke insan zihni doğuştan boş bir levha gibidir demiştir. Cevap A

Soruda öğrenmenin tanımları yapılmış fakat bizden en uygun tanımı istenmektedir. Bu üç özelliği barındıran tanımlar öğrenmenin en uygun tanı¬mıdır: Yaşantı ürünü olması Davranışların kalıcı izli olması Davranışlarda bir değişiklik meydana gelmesi Dolayısıyla yukarıdaki özellikleri barındıran tanım “D” seçeneğinde geçmektedir. Cevap D

Soruda öğrenme ürünü olmayan davranış sorulmaktadır. Seçeneklere bakıldığında “B” seçeneğ i dışındaki seçenekler öğrenme ürünü davranışlarken, “B” seçeneği Reşeks türü davranıştı r. Reşeks: Doğuştan getirilen belli bir uyarıcıya karşı organizmanın kendini koruma güdüsüyle gösterdiği basit davranışlardır. Dolayısıyla “B” seçeneği bu açıklamaya örnek verilebilir. Cevap B

Bir papağana bazı kelimelerin öğretilmesi fakat serçelere ne kadar uğraşılırsa uğraşılsın bir tek kelimenin dahi öğretilememesi öğrenmeye etki eden öğrenenle ilgili faktörlerden “Türe özgü hazır oluş” kavramıyla açıklanır. Çünkü türe özgü hazır oluş öğrenecek olan organizmanı n istenilen davranışı gösterebilmek için gerekli biyolojik do¬nanıma sahip olması demektir. Dolayısıyla serçe gerekli biyolojik donanıma sahip olmadığı için bir kelime de olsa öğrenme davranışında bulunmayacaktır. Cevap A

Soruda belirtilen durum bir tepkisel koşullanmadır. Tepkisel koşullanma organizmanın bir uyarıcıya belli şartlar sonrasında tepkide bulunmaya başlamasıdır. Çocuk başlagışta annesinin davranışına koşulsuz uyarıcıya koşulsuz tepki göstermiş fakat parmaklarını oynatma davranışı birkaç kez tekrarlandıktan sonra koşullanma gerçekleşmiş ve anne parmaklarını oynatarak bebeğe doğru yaklaşmaya başlayınca gülme ve kasılma tepkisi vermeye başlamıştır. Yani koşullu uyarıcıya koşullu tepki davranışı verilmiştir. Bu durum ise tepkisel koşullanma ile açıklanır. Cevap E

Soruda anlatılan örnek olay bir karşıt koşullanmadır. Karşıt koşullanma şartlanma yoluyla öğrenilen ve söndürülmek istenen şartlı tepkiyi ortadan kaldırmak ve uygun bir tepki oluşturabilmek için koşullu uyarıcıyı olumlu tepki oluşturabilecek bir uyarıcıyla eşleştirme durumudur. Cevap D

Annesi tarafından banyo yaptırılırken birkaç kez gözüne sabun kaçan bir bebek, annesinin elinde ne zaman banyo havlusunu görse ağlamaya başlamaktadır. Çocuğun annesinin elinde ne zaman banyo havlusunu görse ağlamaya başlaması koşullu uyarıcıya koşullu tepkidir. Burada banyo havlusu koşulu uyarıcı, ağlama davranışı ise koşullu tepkidir. Cevap E

Anaokulu öğrencisi Çiçek bir sabah uyandığında okula gitmek istemediğini söylemiş ve ağlamaya başlamıştır. Böyle bir durumla ilk kez karşılaşan anne ve baba okula giderek Çiçek’in öğretmeniyle görüştüklerinde, bir gün önce öğretmeninin Çiçek’i azarladığını öğrenmişlerdir. Bu durum bir kaçınma davranışıdır. Kaçınma şartlanması Bir kişiden, bir nesneden veya bir durumdan kaçınmayı öğrenme klasik ya da operant olabilmektedir. Kaçınma şartlanmasının ortaya çıkması için korku ve kaçma şartlanmasının olması gerekmektedir. Bunlardan korku şartlanması klasik, kaçma ve kaçınma ise operant şartlanmaya girmektedir. Cevap D

Bir bebeği annesi, ayağında sallayarak uyutmaya alıştırmıştır. Bir psikoloğun tavsiyesi üzerine anne bebeğini ayağında sallayarak uyutmaktan vazgeçmiş ve onun ağlamasına aldırmadan, yatağında kendi kendine uyumasını beklemeye başlamıştır. İlk günlerde bebeğin ağlama davranışında bir artma olmuş; ama daha sonra, ağlama davranışı azalarak ortadan kalkmıştır. Soruda sönme davranışından söz edilmektedir. Sönme Ödüllendirilmeyen, pekiştirilmeyen davranışların zamanla ortadan kalkmasıdır. Yani organizmaya koşullu uyarıcıdan (zil) sonra bir müddet koşulsuz uyarıcı (et) verilmezse davranışlarda (salya tepkisi) önce bir artma daha sonra ise sönme meydana gelir. Sönme davranışının başlangıcında davranışların yapılma sıklığında bir artış meydana gelir ve organizma bu süre içinde pekiştirilmezse davranış azalarak ortadan kalkar.Bu nedenle sorunun doğru cevabı sönmedir. Cevap C

Çalışmak için gittiği kentte yemek pişirmeye başlayan gencin, yemek pişirmeyi öğrenmek için özel bir gayret göstermediği halde birçok yemeğin nasıl pişirileceğini bildiğini fark etmesi örtük(gizil) öğrenmedir. Örtük öğrenme kendiliğinden, farkına varmadan gerçekleşen öğrenmelerdir ve öğrenme anında ortaya çıkmayıp, ihtiyaç anında ortaya çıkan öğrenmelerdir. Sonuç olarak, örtük öğrenme, performansa dönüştürülmeyen öğrenmedir. Öğrenme, performansa dönüştürülünceye kadar bellekte saklı kalmaktadır.

Bir baba çocuğunun sürekli televizyon izlemesinden ve bu nedenle ödevlerini ihmal etmesinden yakınmaktadır. Edimsel koşullanma ilkeleri dikkate alındığında, çocuğun bu davranışının ortadan kaldırılabilmesi için babaya hangisinin önerilmesi en uygun olur denilmektedir. Bu durumda babaya önerilebilecek en uygun davranış “D” seçeneğinde geçen “Televizyon izlemeyip ödev yaptığı zaman çocuğu uygun biçimde ödüllendirmesi” davranışıdır. “A” seçeneğinde belirtilen TV izleme davranışının görmezden gelinmesi uygun değildir. Çünkü TV izleme çocuk için istenen bir durumdur. Bu nedenle çocuk rahatsız edilmediği için TV izlemeye devam edecektir. “B-C-E” seçeneklerinde belirtilen “Çocuğa sorumluluklarını hatırlatması ve ödevlerinde yardımcı olması; Ödevlerini bitirmeden televizyon izlediğinde çocuğu cezalandırması; Çocuğu sürekli televizyon izlemeye zorlayarak televizyon izlemekten bıkmasını sağlaması” çocuğun TV izleme davranışını ortadan kaldırabilecek davranışlar ve çocuğun ödevlerini yapmasını sağlayacak öneriler değildir. Bu gibi durumlarda Premack ilkesinin doğru kullanılması gerekmektedir.

II. tip ceza ortamda bulunan olumlu bir uyarıcının ortamdan çekilerek, organizma içi olumsuz bir durum yaratılmasıdır. Seçenekler incelendiğinde bu durum sadece “B” seçeneğinde gözlenmektedir. Çünkü çocuk için olumlu uyarıcı olan bilgisayar ortamdan çekilerek olumsuz bir durum yaratılmıştır. Diğer seçeneklerde II. Tip cezaya örnek bir seçenek yoktur. Cevap B

Sosyal onay yani; aferin, gülümseme, başın okşanması birer olumlu pekiştireçtir. Bireyin içinde bulunduğu grup tarafından benimsenmesi ve benimsenen davranışların tekrarlanma sıklığının artması olumlu pekiştireç olarak adlandırılır. Cevap A

Gagne’nin öğrenme yaklaşımında öngörülen bilgi işleme sürecinin basamakları “D” seçeneğinde Dikkat – kodlama – depolama – geri bildirim olarak sıralanmıştır. Cevap D

Sorunun seçenekleri incelendiğinde “A” seçeneğinde belirtilen “Çocuğun pek hoşlanmadığı sebze yemeğini bitirdikten sonra dondurma yemesine izin verme” ifadesinde premack ilkesi doğru olarak uygulanmıştır. “B” seçeneği premack ilkesinin yanlış kullanılmış halidir. “C” seçeneğ i olumlu pekiştirmedir. “D” seçeneği II.tip cezadır. “E” seçeneği davranış kazandırmadır. Cevap A

Öğrenci, matematik dersindeki öğrenme eksiklik¬lerini tamamlayarak başarı düzeyini artırırken diğer taraftan matematikle ilişkilendirilebilecek fi¬zik dersinde hiçbir ek çalışma yapmadığı halde ilerleme gözlenmesi bir alandaki öğrenmelerin di¬ğer alanı olumlu etkilemesi olarak adlandı rılır ve durum “olumlu aktarım - olumlu transfer” olarak açıklanır. Aynı zamanda seçeneklerde güçlü bir çeldirici de söz konusu değildir. Dolayısıyla doğru cevap olumlu aktarımdır. Cevap D

Dışarıda bulunan yiyece¤e ulaşmak için kafesin kapısını açmaya çalışan bir şempanzenin, bir süre hareketsiz olarak çevresine baktıktan sonra ansızın, sol taraftaki kol kaldırıldı¤ında kapı nın açılabilece¤ini fark eder. fiempanzenin kapı ile kol arasındaki ilişkiyi fark edip kendisini istedi¤i sonuca ulaştıracak çözümü bulması, bir kavrayış yoluyla ö¤renmedir. ‹ç görüyle Ö¤- renme ve Problem Çözme ‹ç görü (kavrama) yoluyla ö¤renme, Gestalt psikologlarından Köhler tarafından ortaya atılmıştır. Kavrama ile ilgili deneylerde bir problem durumu yaratılır, ilk başta bir ilerleme olmadan belli bir süre geçer ve çözüm birden bire ortaya çıkar. Yani iç görü kazanılana kadar herhangi bir ö¤renme belirtisi görülmez; fakat sonra aniden tam veya tama yakın bir ö¤renme olur. Konuya açıklık getirmek için Köhler’in maymunlarla yapmış oldu¤u kavrama deneylerinden bahsetmekte fayda vardır. Köhler, deneylerinden birinde aç bir maymunu kafese koyar ve hayvanın zıplayarak ulaşamayaca¤ı bir yere muz asar. Maymunun yiyece¤ i alabilmesi için önce elinin erişebilece¤i kısa sopayı alması, bu sopa aracılı¤ı ile uzun sopayı çekip alması, ardından ba¤lantı yerlerinden iki sopayı birleştirmesi gerekiyordu. Maymun, önce etrafına bakınmış, durmuş kaşınmış, kayıtsızca kafesin bir köşesine çömelmiş daha sonra sopalarla oynarken “Hah buldum!...” dercesine bir anda çözüme ulaşmıştır. Cevap B

Başı ağrıyan birinin içtiği bitki çayından sonra başının ağrısının geçmesi ve başı ağrıdığında bitki çayı içmeye devam etmesi olumsuz pekiştirmedir. Olumsuz pekiştirme organizmanın içinde bulunduğu olumsuz durumdan kurtarılarak da davranışlar pekiştirilir. Bu tür pekiştirmeye olumsuz pekiştirme denir. Dolayısıyla başı ağrıdığı için olumsuz durumda bulunan kişinin içti- ği bitki çayı ile başının ağrısının geçmesi içinde bulunduğu olumsuz durumdan kurtulması demektir. Her defasında bitki çayı içmeye devam etmesi de olumsuz pekiştirildiği için davranışları n yapılma sıklığının artmasıdır. Cevap C

Soruda anlatılan örnek olay geriye ket vurmadır. Geriye ket vurma yeni öğrenilen bilgilerin, önceden öğrenilen bilgileri karıştırması ve unutturması durumudur. Soruda tiyatro oyuncusunun daha önce oynadığı bir tiyatro eserinde yeniden rol aldığı fakat oynadığı diğer tiyatro ederlerinin sözlerinin aklına geldiği belirtilmektedir. Oyuncunun sonraki oynadığı oyunlar daha önceleri oynadığı oyununun sözlerini unutturuyorsa ve karıştırıyorsa burada yaşanan durum yeni bilgilerin eski bilgileri bozduğu için geriye ket vurmadır. Cevap A

Soruda anlatılan örnek olay geriye ket vurmadır. Geriye ket vurma yeni öğrenilen bilgilerin, önceden öğrenilen bilgileri karıştırması ve unutturması durumudur. Soruda tiyatro oyuncusunun daha önce oynadığı bir tiyatro eserinde yeniden rol aldığı fakat oynadığı diğer tiyatro ederlerinin sözlerinin aklına geldiği belirtilmektedir. Oyuncunun sonraki oynadığı oyunlar daha önceleri oynadığı oyununun sözlerini unutturuyorsa ve karıştırıyorsa burada yaşanan durum yeni bilgilerin eski bilgileri bozduğu için geriye ket vurmadır. Cevap A

Sorunun A-C-D-E seçeneklerinde geçen, Davranış ayırt edici bir uyarıcı tarafından kontrol edilir. Pekiştireç belirli bir davranışı izler. Öğrenilecek davranış, pekiştireç almayı sağlayan bir araçtır. Edim, istemli olarak ortaya konur. ‹fadeleri edimsel koşullanmanın özellikleri arasındadı r. Fakat; B seçeneğinde belirtilen “Pekiştireç alma işlemi, tamamen, öğrenenin denetimi dı- şındadır”. ‹fadesi edimsel koşullanmanın özelliklerinden bir değildir. Çünkü pekiştireç öğrenenin davranışına ve davranışın sonucuna bağlıdır ve organizma hangi davranışından dolayı pekiştireç alacağını bilir. Ayrıca davranışlar klasikte istem dışı,edimselde istemlidir ve birey davranışlarını kontrol edebilir. Cevap B

Sorudaki aşamalar dikkatlice izlendiğinde köpek korkusu olan bir çocuğun köpek korsunu nasıl yendiği anlatılmaktadır. Psikolojide korkuların tedavisinde kullanılan yönteme sistematik duyarsızlaşma denir. Sistematik duyarsızlaşma korku veren uyarıcıların, korku vermeyen durumlarda ve ortamlarda alıştırılarak verilmesidir. Cevap C

Sorudan anlatılan örnek olay “batıl davranış”tır. Batıl davranışta organizma tesadüfen bir davranışı yaptığı sırada (yaşlı insana yer verme) o davranışla ilgili olmamasına rağmen olumlu bir pekiştireç alırsa (zor bir sınavın çok iyi geçmesi) zamanla aldığı bu pekiştireci davranışla ilişkilendirir ve o davranışı yapma eğilimi gösterir. Cevap C

Soruda anlatılan örnek olay bir sosyal öğrenmedir. Çocuklar televizyondan, toplumsal hayattan gözlem yoluyla birçok olumlu yada olumsuz davranışlar öğrenebilmektedirler. Soruda da anlatıldığı gibi çocuk şiddet içerikli bir film izlediğinde kendini film kahramanının yerine koyarak (özdeşim kurma) şiddet içerikli davranışlarda bulunabilir. Bu durum ise sosyal öğrenmeyle açıklanır. Bandura’ya göre gözlem yoluyla öğrenmede dört evre bulunmaktadır: Dikkat: Öğrenen kişinin modele ve modelin davranışlarına dikkat etmesi gerekir. Bu durumda model olan (gözlenen) dikkat çekici olmalıdır. Bireyin ilgileri, ihtiyaçları ve amaçları, aldığı pekiştireçler, modele duyulan hayranlık gözlem yoluyla öğrenmede “dikkat etme” sürecini önemli ölçüde etkileyen faktörlerdir. Hatırlama (zihinde tutma): Gözleyen kişi, modelin davranışlarını hatırlayabildiği sürece gözleyerek kazandığı bilgiden yararlanabilir. Hatırlanmayan davranışların tekrar edilmesi beklenemez. Bunun için, gözlemden elde edilen semboller kodlanarak hafızaya iyi aktarılmalıdır. Yeniden Ortaya Koyma (uygulama): Bu evrede, modeli gözleyerek öğrenilen bilginin uygulamada görülmesi ve değerlendirilmesi söz konusudur. Bireyin yapacağı yeterli zihinsel tekrarlar ve doğruyu yapacağına dair inancı bu aşamada büyük rol oynar. d) Güdülenme: Model alanın başarıları takdir edilir ve teşvik edilirse; doğru davranışların tekrar edilme ihtimali artar ve gözleyerek öğrenilen bilgilerin kalıcılığı sağlanır. Bunun için bireylerin modeli taklit etme eğilimleri pekiştirilmelidir. Cevap E

“Anasına bak, kızını al” sözü model alma yoluyla öğrenmeye verilebilecek güzel örneklerden biridir. Çünkü burada taklit ve gözlem söz konusudur. Birey çevresindeki yetişkinleri taklit ederek veya gözlemde bulunarak öğrenmeler gerçekleştirir. Cevap A

Bir öğretmen, bir eğitim dönemi içinde bazen iki hafta, bazen de bir hafta arayla kısa sınav yaparak öğrencilerinin öğrenme çabalarında süreklilik sağlamaya çalışmaktadır. Bu öğretmenin kullandığı pekiştirme tarifesi değişken aralıklı pekiştirme tarifesidir. Değişken zaman aralıklı pekiştirme: Pekiştireçlerin beklenmedik zamanlarda verilmesidir. Bu nedenle sürpriz niteliğindedir. Bireyde pekiştireç beklentisi olduğu sürece istenilen davranışı gösterir. Birey pekiştirecin ne zaman geleceğini bilmediği için davranışı daha uzun süre devam ettirir. Değişken zaman aralıklı pekiştirmede öğrenciler beklenmedik zamanlarda sınav yapılacağını bilirlerse sınıfa her zaman hazırlıklı gelmeye başlarlar. Cevap E

Soruda anlatılan örnek kademeli yaklaştırmadır. Çünkü ödüller önce gömleğin bir kolu daha sonra iki kolunu birden giymeyi başardığında daha sonra gömleği üzerine geçirdiğinde en sonra da düğmeleri iliklediğinde verilmiştir. Bilindiği üzere kademeli yaklaştırmada gösterilen davranıştan istenilen davranışla en yakın olan davranış pekiştirilmekte, bir müddet sonra daha yakını ve giderek daha yakını pekiştirilerek, böylece en sonunda beklenen davranışın gösterilmesi sağlanmaktadır. Cevap C

Sorunun A-B-C-D seçeneklerinde belirtilen, Öğrenci, verilen yeni bilgiyi daha önce öğrendikleriyle ilişkilendirerek zihninde anlamlı hâle getirir; Anlayarak, kavrayarak öğrenme, ezberleyerek öğrenmeden daha kalıcıdır; Öğrenci, öğreneceği bilgideki ilişkileri kendisi keşfederse öğrenilenler daha kalıcı olur; Bilgi, öğrenciye anlamlı bütünler hâlinde sunulmalıdır ifadeleri bilişsel öğrenmenin özellikleri arasındadır. Fakat “E” seçeneğinde belirtilen “Öğrenci, davranışının meydana getirdiği sonuçtan haz duyarsa uyarıcı-tepki bağı güçlenir”. ‹fadesi davranışçı kuramın ilkelerindendir. Davranışçı yaklaşımda öğrenci yaptığı davranışın sonucundan haz duyarsa ve ödül alırsa uyarıcı-tepki bağı güçlenir. Cevap E

Ceren’in annesini izleyerek eve davet ettiği arkadaşlarına pasta yapması sosyal öğrenmedir. Annesi yaptığı keki çok beğendiğini söyleyerek Ceren’i arkadaşlarının yanında övmesi ise olumlu pekiştireç olduğu için ve davranışların yapılma sıklığı arttığı için edimsel koşullanmadır. Cevap A

Rehberlik araştırma merkezine bağlı tüm okullarda aynı programın uygulanması mümkün değildir. Çünkü her okulun kuruluş amacı farklıdır ve her öğretim kademesine göre farklı rehberlik programları uygulanır. Cevap D

Soruda belirtilen“başkalarına yardımcı ve başkalarının ihtiyaçlarına duyarlı olan davranışlar” Olumlu sosyal davranış anlamında kullanılmıştır.Çünkü olumlu sosyal davranış toplum tarafından kabul edilen,empatik özellikler içeren,kendisi dışındaki insanlarında ihtiyaçlarını dikkate alan davranıştır. Cevap D

Okul öncesi dönemdeki öğrenciler kişisel bağımsızlığa ulaşmadıkları için kişisel yaşam biçiminin mesleki seçimlerini nasıl etkilediğini fark etmeleri kazandırılması hedeşenen davranışlardan biri değildir. Cevap E

Rehberlik hizmetlerinin sunulmasında, ilköğretim ve ortaöğretim kademeleri arasında uygulanan etkinlikler, uygulanan bireyi tanıma teknikleri ve testler, yıllık ve haftalık planlar , kullanılan psikolojik danışma, yöntem ve teknikler farklılık gösterirken kullanılan temel ilkeler hiçbir zaman için farklılık göstermez. Cevap B

Psikolojik danışma yardımı alan kişiye “balık vermektense, balık tutmayı öğretmek”, rehberlik ilkelerinden özerklik ilkesiyle doğrudan ilişkilidir. Cevap E

Bülent Bey’in, öğretim yılının başında, lise birinci sınıf öğrencileri için yapılacak oryantasyon çalışmalarında lise son sınıf öğrencilerinden yardım almaya karar vermesi ve lise son sınıftan bir grup gönüllü öğrencinin, birinci sınıfa yeni başlayacak olan öğrencilere okulu, okul personelini ve okulun çevresini tanıtmakla görevlendirmesi akran danışmanlığı olarak açıklanır. Akran danışmanlığı: Alt sınıftaki öğrencilere yardımcı olmak için seçilmiş üst sınıf öğrencilerine denir. Örnek: Üniversitelerde öğrencilerin yaptığı oryantasyon çalışmaları Cevap C

Bülent Bey’in, öğretim yılının başında, lise birinci sınıf öğrencileri için yapılacak oryantasyon çalışmalarında lise son sınıf öğrencilerinden yardım almaya karar vermesi ve lise son sınıftan bir grup gönüllü öğrencinin, birinci sınıfa yeni başlayacak olan öğrencilere okulu, okul personelini ve okulun çevresini tanıtmakla görevlendirmesi akran danışmanlığı olarak açıklanır. Akran danışmanlığı: Alt sınıftaki öğrencilere yardımcı olmak için seçilmiş üst sınıf öğrencilerine denir. Örnek: Üniversitelerde öğrencilerin yaptığı oryantasyon çalışmaları Cevap C

Bir psikolojik danışma oturumunda “Arkadaşlarım beni dışlıyor; kendimi çok yalnız hissediyorum.” diyen bir danışana danışmanın “Arkadaşlarının sana daha yakın davranmalarını istiyorsun” ifadesini kullanarak danışanla empati kurması gerekmektedir. Empati: Kendini karşısındaki bireyin yerine koyarak, onun duygu ve düşüncelerini anlamaktır. Empati kurulan kişiye geri bildirimde bulunulmalıdır yani bireye, duygularının ve bakış açısının anlaşıldığına dair bilgilendirme yapılmalıdır. ÖRNEK: “Babası hasta olan çocuğa “Onu kaybetmekten korkuyorsun” demek. Kız arkadaşından ayrılan bir gence “Kız arkadaşının terk etmesine üzülüyorsun” demek. Cevap B

Okulda rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinin sağlıklı bir şekilde yürütülebilmesi için, fiziksel şartları, uygun çalışma ortamını ve araç-gereci sağlamak okul müdürünün görevidir. Cevap B

Okulda rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinin sağlıklı bir şekilde yürütülebilmesi için, fiziksel şartları, uygun çalışma ortamını ve araç-gereci sağlamak okul müdürünün görevidir. Cevap B

Öncüller incelendiğinde sadece “anne- baba eğitimi verme ve iletişim becerileri eğitimi verme” önleyici rehberlik kapsamında yer alır. Rehberlikte öğrencileri zorlamak yoktur. Dolayısıyla sınıftaki tüm öğrencilere etkinliklere katılımın zorunlu olduğunu bildirmekte sınıf rehber öğretmeninin yapması gereken davranışlardan biri değildir. Cevap B

Öğrencilerin özel hayatlarını açığa çıkaracak bilgilerin sınıf ortamında paylaşılmasını engellemek, etkinlik sürecinde öğrencilerin birbirleriyle paylaşımlarının tartışmaya dönmesini önlemek, grup etkinliklerinde grupların ve rollerin her seferinde aynı öğrencilerden oluşmamasına dikkat etmek,hazırlık yapılması gereken etkinliklerde, öğrencileri önceden bilgilendirmek ve hazırlanmaları için süre vermek sınıf rehber öğretmeninin rehberlik etkinliklerinde uyması gereken davranışlar arasında yer almaktadır.Fakat sınıftaki tüm öğrencilere etkinliklere katılımın zorunlu olduğunu bildirmek sınıf rehber öğretmeninin yapması gereken bir davranış değildir.Böyle bir davranışı rehberlik hizmetlerinde değil de ancak eğitim öğretim hizmetlerinde okul müdürü söyleyebilir. Cevap B

Öğretmeni Meriç’e Annen ve baban en yakın arkadaşınla görüşmene izin vermediği için üzgünsün tepkisini verirse empati kurmuş olur. Empati: Kendini karşısındaki bireyin yerine koyarak, onun duygu ve düşüncelerini anlamaktır. Empati kurulan kişiye geri bildirimde bulunulmalıdır yani bireye, duygularının ve bakış açısının anlaşıldığına dair bilgilendirme yapılmalıdır. ÖRNEK: “Babası hasta olan çocuğa “Onu kaybetmekten korkuyorsun” demek. Kız arkadaşından ayrılan bir gence “Kız arkadaşının terk etmesine üzülüyorsun” demek. Cevap C

Öğrencilerinin geçmiş eğitim yaşantılarını, aile ilişkilerini ve yaşadıkları önemli olayları öğrencilerin kendi yazılı ifadeleri yoluyla anlattıkları test dışı teknik “otobiyografi”dir. Cevap C

Öğrencilerin meslekler hakkında yeterince bilgi sahibi olmadıkları durumlarda sınıf rehber öğretmeninin çeşitli meslekler hakkında bilgi verebileceği en iyi yöntem grup rehberliği çalışmasıdır. Cevap A

Bireyin içinde bulunduğu grubun üyeleri tarafından nasıl algılandığını anlamaya yönelik bireyi tanıma tekniği “Kimdir bu? tekniğidir. Cevap A

Sınıfında öğrencileri arasında bir huzursuzluk olduğunu fark eden ve bu sorunu çözmesi gerektiğini düşünen bir öğretmen, öncelikle sorunun ne olduğunu anlamaya çalışmalıdır. Çünkü öğretmen sorunun kaynağı bulunmadan durumu yada problemi okul idaresine haber veremez,rehberlik servisinden problemin ne olduğu bilinmediği için yardım alamaz,sebebi bilinmeyen bir durumdan dolayı aileleri okula çağıramaz ve sınıf kurallarını öğrencilerine hatırlatarak ne olduğu bilinmeyen problemi çözemez. Cevap D

Öğrenciye karşı kabul edici davranış, öğrencinin üstün yanlarını ona bildirme, öğrenciye davranı şları için gerçekçi geri bildirim vermek,öğrencinin başarılarını desteklemek benlik algısını olumlu etkilerken,öğrencinin yaşıtlarına göre eksik yönlerini bildirmek benlik algısını olumsuz etkiler bu nedenle öğretmenin öğrencisinin yaşıtlarına göre eksik yönlerini bildirmekten kaçınması gerekmektedir. Cevap E